Jelibon
Anne Leopardan Yavrusuna Avlanma Dersi
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/9246/85710075.jpgdolunay
Anne leopar, canlı ve enerjik bir yavruya Botsvana’nın yabanıl dünyasında hayatta kalmayı öğretmek için tüm beceri ve sabrını kullanıyor. Yalnızlığı seven bir türün özel yaşamına eşsiz bir bakış.
İlk gördüğümüzde sekiz günlüktü. Yürürken hâlâ biraz yalpalıyordu. İninden günışığına çıkarken çığlık atan sincaplara hiç ilgi göstermiyor, meraklı ve cesur görünüyordu. Annesi, ondan önce doğan beş yavrusunu yırtıcılara kaptırmıştı. Peki bu yavruya ne olacaktı? Aslan ve çitaların aksine leoparlar gizemli ve yalnız kediler. Bel bağlayabilecekleri bir aileleri yok; yalnız avlanıyor, zekâları ve avlarına sezdirmeksizin yaklaşma becerileri sayesinde hayatta kalmayı başarıyorlar. Bir leopar bulmak zor. Bu nedenle Okavango Deltası’nda (Botsvana), Mombo adı verilen bölgedeki sık korularda bu anne ve yavrusunu bulduğumuzda yavrunun gelişmesini izlemeye karar verdik. İlk günlerden itibaren Legadema (Setsvana dilinde "gökyüzünden gelen ışık") adını verdiğimiz bu yavru leopar sürekli tehdit altındaydı.
Hayatta Kalma Becerileri
Bu anne leopar, Okavango Deltası’nda (Botsvana) hayatta kalma konusunda çok şey öğretebilir. Ama yavrunun bazı becerileri, tek başına ve genellikle de bir ölüm kalım savaşı vererek edinmesi gerekiyor.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/7455/38186069.jpgdolunay
Anne Dokunuşu
Legadema henüz birkaç günlükken, annesi olabildiğince onunla birlikte kalmaya özen gösterdi. Her ne kadar leoparlar şaşırtıcı bir çabuklukla bağımsızlaşsalar da, bu ilk günler her yavru hayvan için annesinin kokusunu ve görünüşünü kapması açısından hayati bir önem taşır. Leoparların yalnız yaşayan kediler olduğunu daha ilk görüşte sezebiliyorsunuz.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/8620/81494269.jpgdolunay
Ağaç Ev
Legadema on günlükken Botsvana’nın Moremi Av Rezervi’nde dev bir Kigelia africana ağacının içindeki karmaşık tünelleri buldu. Burası dolaşmanın keyif vereceği bir harikalar diyarı olduğu gibi, anneden bağımsızlaşmanın ilk evrelerinde denemelere girişmek için de güvenli bir yerdi
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/5855/28230893.jpgdolunay
Kedi Yürüyüşü
Legadema, Mombo’da annesiyle devriye gezip avlanırken annesinin hareketlerini taklit ediyordu. Bazen iki kardeş gibi birbirleriyle oynayan anne ve yavru ilk yılda güçlü bir bağ kurdu
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/8873/63015630.jpgdolunay
Paçayı Zor Kurtarmak
Yaklaşık 20 metre yükseklikteki şakalaşmanın ardından anne, yavruyu aşağı düşmekten kurtarmaya ve dala çıkmasını sağlamaya çabalıyor. Bu, sadece diş, pençe ve azimle donanmış bir canlı için tehlikeli bir hareket.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/4060/79845042.jpgdolunay
Öğrenme Araçları
Legadema beş aylıkken annesi ona canlı bir yavru impala getirdi.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/934/96395376.jpgdolunay
Jelibon
Öldürme Dersine Giriş
Başlangıçta Legadema ne yapılacağı konusunda emin değildi; merakla impalayla oynadı, sonra da başarısızca saldırdı. Annesi, Legadema canlıların yemek olabileceklerini öğrenene dek avı öldürmenin her aşamasında sabırla ona yol gösterdi.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/5895/47778170.jpgdolunay
Alıştırmayla Ustalaşma
Hedef sadece annenin kuyruğu olsa bile, sezdirmeden yaklaşmak, gizlenmek ve yüksek yaz otlarının yukarısında havaya sıçramak kusursuz bir av alıştırmasıydı.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/1017/96759356.jpgdolunay
Yiyecekle Oyun
İlk yaban domuzunu öldürdükten sonra Legadema’da müthiş bir oyun tutkusu baş gösterdi. Sanki bir kutlama yapıyormuşçasına, saatlerce havaya sıçradı ve avıyla birlikte yuvarlandı. Sonunda yeterince enerji yakınca, sakinleşip beslenmeye koyuldu.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/2352/76700989.jpgdolunay
Gönüllü Bakıcılık
Legadema, babunlardan çok korkmasına rağmen bir gün yetişkin bir dişi babunu öldürdü. Anne babunun postuna tutunmuş asılı duran yeni doğmuş yavruyu fark edince işler tuhaf bir hal aldı. Minik babun masumca Legadema’ya doğru uzandı; onu yeni annesi olarak kabul ediyordu. Başta Legadema’nın aklı karışmış görünüyordu, ama izleyen dört saat boyunca yavru babunun başında bekledi.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/7017/64726361.jpgdolunay
Yırtıcı ve Yatıştırıcı
Legadema öksüz yavru babunla oynadıktan sonra onu temizledi ve ağladığında onu usulca ağacın üst bölümlerindeki daha güvenli dallara taşıdı.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/5143/49915038.jpgdolunay
Soğuğa Karşı Rahatlık
Legadema ve yavru babun birbirlerine sarılıp uykuya daldılar. Legadema annelik içgüdüsünü erken mi hissetmişti? Gece sona ermeden savunmasız yavru soğuğa dayanamayıp öldü; Legadema ise yavruyu bırakıp yeniden yırtıcı rolüne büründü ve anne babunun etiyle beslenmeye başladı.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/1667/81390392.jpgdolunay
Hızlı Büyüme
Legadema ormanın bir bölümünü kendi egemenliği altına alacağı gün için hazırlanıyor. Ama altı aylık Legadema (sağda) hâlâ kendine olan güvenini kuyruk dokunuşuyla sağlıyor gibi görünüyor.
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/4719/62926300.jpgdolunay
Kendi Başına
Jelibon
13 aylık Legadema annesiyle kavgaya tutuştu ve bu kavga, sonunda, aralarındaki bağın tamamen kopmasına neden oldu. Kavganın nedeni Legadema’nın avını paylaşmak istememesiydi. Bir süredir aralarındaki gerilim artıyor olsa da, Legadema artık bağımsızlığını ilan ediyor ve annesi onu yanından uzaklaştırıyordu. Çalılıkların arasında gözden kaybolan Legadema bir süre annesine ait bölgeyi paylaştı. Daha sonra ormanda bir hayalet gibi ilerleyerek kendi bölgesini kurdu
[IMG]http://img11.imageshack.us/img11/7940/55738305.jpgdolunay
Bir Sonraki Nesil
Geçtiğimiz yılın sonlarına doğru, Legadema üç buçuk yaşında çiftleşti. Yavrularıyla birlikte Moremi’de kalırlarsa, insanlar tarafından zarar görmeyecekler. Ama Afrika’nın diğer bölgelerindeki leoparlar bu kadar şanslı değil. Her yıl avcıların yaklaşık 2500 leopar vurmasına izin veriliyor ve en az bir o kadarı da kaçak olarak avlanıyor. İnsanlar ve hayvanlar arasındaki bu çekişme sürdükçe, olasılıkla, genç Legadema gibi özgür bir yaşam sürebilecek leoparların sayısı gün geçtikçe azalacak.