Hayat…
Çözünürlük
Çözünürlük,sabit sıcaklık ve basınç koşullarında bir maddenin bir sıvı çözücüsündeki doymuş çözeltisinin derişimine o maddenin çözünürlüğü denir.yada belirli bir sıcaklıkta 100 ml veya 100 gr çözücüde çözünebilen maksimum madde miktarıdır.
Çözünürlüğe etki eden etmenler;
-çözücü ve çözünenin cinsi
-sıcaklık
-basınç
-ortak iyon
Çözücü ve çözünenin cinsi:benzer benzeri çözer kuralına göre,polar maddeler polar çözücüde , apolar maddeler apolar çözücüde daha iyi çözünür.
Sıcaklık:katı ve sıvıların çözünürlüğü genellikle sıcaklık arttıkça artar.fakat bazı katıların çözünürlüğü sıcaklık arttıkça azalırken,bazılarında çok az değişir.gazlarda ise çözünürlük sıcaklık artışı ile azalır.
Basınç:basınç değişiminin katı ve sıvıların çözünürlüğüne etkisi yoktur.gazların çözünürlüğü basınç arttıkça artar.
Ortak iyon:ortak iyon çözünürlüğü azaltır.ortak iyon sayısı yada derişimi arttıkça çözünürlük daha da azalır.
Çözünürlük dengesi (Kd):çözeltilerde denge,kimyasal denge ile ilgili genel ilkelerin çözeltilere uygulanışıdır.denge sabiti ancak çok az çözünen iyonlu katılar için uygulanır.
Çözünürlük çarpımı(Kç):az çözünen iyonlu katıların,doygun çözeltisi içerisinde bulunan iyon derişimlerinin çarpımıdır.Kç denge sabiti olduğu için sıcaklıkla değişir.
Doymuşluk,doymamışlık ve çökelme;
Farklı iki çözelti karıştırıldığında bazen bir kimyasal tepkime gerçekleşir.ve yeni oluşan çözeltide bir katı madde görülür.bu katı maddeye çökelek denir.iki çözelti karıştırıldığında çözeltilerdeki iyonların birleşmesinden oluşan tuzlarla ilgili üç durum söz konusudur,
-çözeltideki iyonların derişimleri çarpımı Kç den küçük ise çözelti doymamıştır.doygunluğa ulaşıncaya kadar daha tuz çözebilir.
-çözeltideki iyonların derişimleri çarpımı çözünürlük çarpımına eşit ise çözelti doymuştur.
-çözeltideki iyonların derişimleri çarpımı Kç den büyük ise çözelti aşırı doymuştur.karıştırma veya çalkalama sonucu çökelme gözlenir.
AxBy(k) xA+n(sulu) + yB-m(sulu) Kç=[A+n]x.[B-m]y
İyonların derişimleri çarpımı (Ki),çözünürlük çarpımı (Kç) olmak üzere;
Ki<Kç ise doymamış çözelti
Ki=Kç ise doymuş çözelti
Ki>Kç ise aşırı doymuş çözelti,çökme olur.
Çöktürme:iki çözeltinin birbirine katılması sonucu ortamdan çözünmeyen bir maddeyi katı olarak ayırma işlemine denir.çöktürme işlemi çok az miktarda yada ince taneli olan çökeleklerle çalışılıyorsa santrifüj tüpünde,yeterli miktarda yada iri taneli çökeleklerle çalışılıyorsa uygun büyüklükte bir beher içinde yapılır.
Bir çözelti içinde birden fazla tuz çözünmüş olarak bulunursa bu tuzları ayırmak için çözünürlüğü daha küçük olan tuzlar çöktürülür.bu olaya ‘seçimli çöktürme’ denir.
Çöktürme ile elde edilen çökeleği sıvısından ayırma işlemine de ‘süzme’ de