Jelibon
Mini Sözlük
Caiz: Dince yapılması yasak sayılmayan şey demektir.
Celse: İki secde arasında bir defa "sübhane rabbiyel azim"diyecek kadar oturmaktır.
Farz: Yapılması din yönünden kesin şekilde gerekli olan herhangi bir görevdir. Farz-ı Ayn ve Farz-ı Kifaye diye ikiye ayrılır.
Farz-ı Ayn: Yükümlü (mükellef) olan herkesin yapmak zorunda olduğu farzdır. Beş vakit kılınan namaz gibi…
Farz-ı kifaye: Yükümlülerden bazılarının yapması ile diğerlerinden düşen ibadetlerdir. Cenaze namazı gibi…
Haram: Bir şeyin yapılması, kullanılması ve yenilip içilmesinin İslam dininde kesin bir delille yasaklanmış olmasıdır.
Helal: Dinde caiz görülen her şeydir. Yapılmasından ve kullanmasından dolayı ayıplama gerekmez.
İftitah Tekbiri: Namaza başlarken alınan tekbirdir. Başlama tekbiri de denir. Kişi namaza başlarken ellerini kulaklarına kadar kaldırır ve "Allahu Ekber" diyerek iftitah tekbiri alır.
Ka’de: Namazda teşehhüd için "Ettehiyyatü Lillahi"yi okumak için oturmaktır. Bir namazda iki defa oturulursa, birinci oturuşa "Kade-i Ûlâ=İlk oturuş" ikincisine de "Kade-i Ahire=Son oturuş" denir.
Kaveme: Rukû halinden doğrulup ta bir defa "Sübhana rabbiyel azim" diyecek kadar ayakta durmaktır.
Kıraat: Kur’an’ı Kerimden bir miktar okumak demektir.
Kıyam: Ayakta durmaktır.
Mekruh: Lûgatta sevilmeyen ve hoş görülmeyen şey demektir. Din deyiminde, yasaklığı sabit olmakla beraber, ona aykırı olarak da bir delil veya işaret mevcut olan şeydir.
Mübah: Yapılması ve yapılmaması dinde caiz görülen şeydir. ne yapılmasında ne de yapılmamasında günah vardır. Helal bir yiyeceği yiyip yememek gibi.
Müstahab: Lügat manası, sevilmiş şey demektir. Din deyiminde, Peygamber (s.a.v.) Efendimizin bazen yaptıkları ve bazen de terk ettikleri ibadettir. Kuşluk Namazı gibi. Bu bir nevi müekked olmayan sünnettir.
Niyet: Kasıt manasındadır ki, kalbin bir şeyi yapmaya yönelmesi demektir. Şeriatta ise yapılan bir görevle Yüce Allah’a ibadette bulunmayı ve O’na manevi bakımdan yaklaşmayı kastetmektedir.
Rekat: Namazın bölümlerinden her biri demektir. Şöyle ki: bir namazda kıyam, rükû ve iki secdenin toplamı bir rekattır. Bir namazda iki kıyam, iki rükû ve dört secde bulunursa o namaz iki rekatlı olur. Üç veya dört kıyam bulunursa, o namaz üç veya dört rekatlı olur.
Rukû: Sözlükte eğilmek manasına gelir. Din deyiminde, namazdaki okuyuştan sonra eğilerek baş ve sırtı düz bir şekle getirmektir.
Salat: Namaz demektir. Çoğulu salavattır. Salat sözlükte dua manasındadır. Din deyiminde, bildiğimiz ibadetten, erkan ve zikirlerden ibarettir. Namaz kılana "müsalli" denir.
Secde: Namaz kılarken yere eğilerek yüzün bir kısmını , Yüce Allah’a saygı için yere koymaktır. Arka arkaya yapılan iki secdeye "secdeteyn" denir. "Sücud" sözü de secde etmek ve secdeler manasına gelir.
Sünnet: Peygamber (s.a.v.) Efendimizin Farz olmayarak yaptığı işledir. ikiye ayrılır.
Sünnet-i Müekkede (müekket, kuvvetli sünnet): Peygamber (s.a.v.) Efendimizin devam edipte pek az yapmadıkları ibadetlerdir. Sabah, Öğle ve Akşam Namazlarının sünnetleri.
Sünnet-i Gayri Müekkede : Peygamber (s.a.v.) Efendimizin ibadet maksadıyla bazen yapmış olduğu şeylerdir. Yatsı ve İkindi Namazlarının sünnetleri gibi…
Taharet: Lûgat manası temizlik demektir. Din deyiminde taharet, pislik ve necasetten arınmış olmak veya abestsizlik denilen şerî bir engelin kalkması halidir.
Tekbir: "Allahu Ekber" demektir.
Teyemmüm: Sözlükte kastetmek anlamına gelir. Şer’i terim olarak ise; su bulunmadığı veya bulunup ta kullanılamadığı takdirde, temiz olan toprağa sürülen ellerle yüzü dirseklere kadar kolları meshetmektir.
Vacip: Dinimizde yapılması kesinlik derecesinde bir delil ile sabit olmayan ve yine kuvvetli bir delil ile sabit görülen şeydir.