Eski çocuk Oyunları

Yıllar önce şehirlerarası bir otobüs yolculuğunda sormuştum babama. “çocukken ne oyunlar oynardınız ? diye . Öğrenciydim ve üniversiteye kayıt yaptırmak için Ankara’ya gidiyorduk. İstanbul Ankara seferini yapan Mavi Trendeydik ve uzun uzun konuşacak zamanımız vardı. babam çocukluğunun geçtiği bir Anadolu köyünde arkadaşlarıyla oynadığı oyunlardan bahsederken bu oyunların bazılarının günümüzde dünyaca bilinen beyzbol, çim hokeyi gibi spor dallarına benzediğini fark edince epey şaşırmıştım.

Belki yıllar sonra, bu yazıyı yazdığım tarihte (26.11.2007) dünyadaki 15. aynı doldurmuş olan oğlum Anıl Deniz, bir tren yolculuğunda yukarıda babama sorduğum soruyu bana soracak. İşte bu nedenle bu soru karşısında sessiz kalmamak veya hiç bu soruyu duyamama riskine karşılık çocukluğumda arkadaşlarımızla oynadığımız oyunlardan bahsetmek için bu sayfayı düzenlemeye karar verdim.

Çocukluğumun geçtiği İstanbul’un kenar mahallelerinden biridir Gazi Mahallesi. Arkadaşlıkların özellikle mahalle arkadaşlıklarının önemli olduğu zamanlardı. Bir başkaydı biz çocukların dünyası. Her mahallenin bir futbol takımı olur, her takımın bir adı olurdu. Her oyuncunun da dünyaca ünlü bir lakabı olurdu. Ardiles Arda, Kempes Kemal, Zico Ziya , Rossi Rıza, Platini Bahattin , Rummenige Remzi, Tardelli Tarık, Eusebio Yusuf ve Dino Zoff Zafer şimdi hatırladıklarımdır. Herkes adına yakışır oynar onun kimliğine bürünürdü adeta. Mahalleler arası maçlar alınır,sıkı turnuvalar yapılırdı. Dostlukla biterdi karşılaşmalar çok nadiren kavga olurdu. Şu an zorladım hafızamı da akla gelecek ciddi bir kavga gelmedi aklıma doğrusu. Hepsini hoş anılarla acımtırak bir hüzünle anıyorum şimdi.

Misketleri olurdu her çocuğun. Rengarenk ışıl ışıl ,pırıl pırıl en zor bulunan renkleri saklardım hep. Onların ayrı bir yeri olurdu benim için. Bazı yerlerde bilye bazı yerlerde camgöz dendiğini duymuştum. Evin çatısında gizli yerlerim olurdu. Kimse bilmezdi benden başka. Her çocuğun böyle gizli yeri vardı mutlaka. Misketlerini ve oyun malzemelerini saklamak için gerekliydi böyle yerler. Cam kavanozlara doldurur kaldırırdım çatıya. En çok oynadığımız oyunlar baş vurmaca, kafa karış, beş çukur şimdi aklıma gelenlerdir. Bu misketler arasında en değer verilen bir misketi olurdu her çocuğun. Kaflik derdik ona. Eldelik diyen arkadaşlar da olurdu. Özel bir yeri ve kişiliği vardı sanki kafliğin. Diğer misketler çatıya kalksada kaflik hep cepte taşınırdı.

Kibrit kutularının geniş yüzeylerini keser biriktiridik. Misketlerden sonra oynadığımız önemli bir oyundu. desen desen, şekil şekil,renk renk olurlardı. Cezbederlerdi bizi adeta. Her çocuk elindeki kibrit kağıdını sırayla yere açar, aynı deseni denk getiren yerdeki tüm kibritleri alırdı.şimdiki pişti gibiydi yani. Torbalarda çatı aralarına kalkardı onlarda, sonraki oyuna kadar.

Birdirbir, istop,mendil kapmaca, köşe kapmaca, çelik çomak, sulu balon oynadığımız oyunlardan şimdi aklıma gelenlerdir. Her mahallenin çocuklarının bir buluşma yeri vardı mutlaka. İletişim araçlarının yaygın olmadığı zamanlarda herkes mahalle arkadaşını nerde bulacağını bilirdi. Zamanla davranışsal olarak yerleşen doğal bir randevulaşma sistemi gelişmişti.

Kısaca yukarıda anlatmaya çalıştığım oyunların nasıl oynandığına ilişkin detayları bu sayfada bulacaksınız. Şimdi Anıl Deniz’in oynadığı oyuncaklara bakıyorum da babamdan Anıl Deniz’ e kadar oyun ve oyuncağın ne evreler geçirdiğini daha iyi görebiliyorum.(yazan Kenan Bilgili)