ince sızım
Siverek Gelenek ve Görenekleri
TAZİYE (YAS) GELENEĞİ
Siverek’teki taziye geleneği de diğer geleneklerde olduğu gibi yardımlaşma ve dayanışmanın en güzel pratğini sergiler. Taziye sahibi olan ev halkı üzüntü içinde oldukları için, vefat edenin yıkanması, kefenleme,cenaze namazı için camiye götürme, mezar hazırlama, defin (ölü gömme) ve üç günlük bütün taziye hazırlıklarını yakın akrabalar başta olmak üzere dost, komşular ve tanıdıklar tarafından yapılır. Ölüyü gömüp, cemaatin önceden hazırlanan taziye evine dönmesiyle yas üç gün devam eder. Erkek ve kadınlar ayrı evlerde yas tutarlar. “Baş sağlığı”na genelde iki veya daha fazla gruplar halinde gidilir. Taziyeye herkes gider. Ölünün tanıdık olup olmaması önmeli değildir. Grubun içindeki en alim veya saygın kişi tarafından biliyorsa Kur’an-ı Kerim’den, İman, Sabır ve ölümle ilgili kısa bir bölüm okur veya Allah rızası için kalanların selameti, vefat edene de Allah’tan rahmet ve mağfiret dilemek için bir Fatiha okunduktan sonra kahveci tarafından acı kahve (mırra) ve sigara ikram edilir. (Son zamanlarda Siverek’teki taziyelerde sigara ikramı kaldırıldı.) Acı kahveyi “Mırracı” denilen özel ustalar yapar ve kendileri dağıtırlar. Mırra iki, en çok üç yudumluk doldurulur. Kahvenin yaslarda verilmesinin nedeni, bu kahve gibi acı olan dertlerin, acıların ve kederlerin unutulup, bitmesi anlamına gelir. Yaslarda mutlaka mırra dağıtılır.Yas için gelenler fazla oturmazlar .Üç gün boyunca taziye sahiplerinin ve uzak yerden gelen misafirlerin kalacak yerlerini, bütün yeme içme ihtiyaçlarını, akrabalar ve yakın dostlar üstlenir.Üçüncü günün sonunda cemaatin alim, saygın ve ileri gelenlerinden birinin yapacağı konuşma ve sonunda okunan Kur’an-ı Kerim’den bir bölüm (Aşır) veya Fatiha okunarak taziye sahiplerine nasihatler, sabırlar ve ölüye de Allah’tan rahmet ve mağfiretler dilenerek cemaat dağıtılır ve taziye son bulur.
Köylerdeki taziyeler ise şehirdekinden daha farklı olarak, 10, 15 veya bir ay’da devam edebilir. Taziyenin uzun sürmesi nedeniyle masraflar büyük olur. Bu masraflara katkıda bulunmak için ise taziyeye gelenler bir koyun, bir torba çay şekeri, bir torba pirinç veya sandıklarla çeşitli sebze veya gıda maddelerini beraberlerinde getirirler.
Halk arasında ” Yedisi ” denilen yas geleneğinde ise ölümün üzerinden 7 gün geçtikten sonra ölen kimsenin yakınları tarafından mevlüt okutularak fakir kimselere yardımlar yapılır ve helva dağıtılır.
DOĞUM GELENEKLERİ
Siverek’te, yeni evlenen çiftlerin ilk çocukları doğduğunda, kızın annesi tarafından daha önce hazırlanan beşik takımı (beşik, cibindirik, battaniye, yorgan,döşek) ile birlikte yeni doğan çocuk için hazırlanmış çeyiz ve çeşitli hediyeler ile birlikte doğum evine gidilir. Çocuğu hayırlı dualarla beşiğe koyarlar. Daha sonra ailenin bir büyüğü tarafından besmele ile çocuk kucağa alınır ve sağ kulağına ezan okunur, sol kulağına ise kamet getirilir. Çocuğun ismini ailenin büyüklerinden anne veya baba sağ kulağına üç defa besmele ile tekrarlayarak söyler. Daha sonra “hayırlı olsun” demek için gelen diğer akrabalar ve dostlar takılarını takarlar. Bundan sonra doğacak çocuklar için aynı şeyler yapılmaz. Sadece hediye götürülür. Doğum sonrasında kadın 40 gün evden dışarı çıkmaz. 40 gün geçtikten sonra doğum yapan kadının üzerine “kırk tası” diye bilinen ve içinde çeşitli Ayetler yazılı olan bir tas ile 40 defa su dökülür. Bu olaya halk arasında “kırk çıkarma” denir ve kırkı çıkan kadın evden çıkabilir.