Gece Perisi
Afyonun Kıyafetleri
Afyon yöresel giyim
Afyon giysilerinin özellikleri
AFYON YÖRESEL KADIN GİYSİLERİ
BAŞA GİYİLENLER
Yazma, pullu hare, ak örtme üzerine çoğunlukla kırmızı çekitme ve veya iki renkli çatma alma bağlanır.Fes başa giyildikten sonra üste maşallah denilen tepelik konur. Gümüş paralı "terlik" giyilir.Üçgen bir başörtüsü bağlanır.Bu ipek yazma veya abonidendir. Alnına mor yada turkuaz krepten "çeki" çikilir.Çekinin yanina çiçek takılır.Beliklerin uçlarına boncuk bağlanır.
Baş: 1 – Hazır olarak yapıldıktan sonra başa takılır 2- Direk başa takılıp yapılır.
Hazır başlıkların en önemlileri; tas, tepelik ve fes, arakçin, taç, tozak ve hotoz’dur. En çok kullanılan baş, bazı yerlerde sırma işlemeli kısa, bazı yerlerde püsküllüdür. Bu başlıklara kumaş sarılır. Örtüler çene altına bağlanır. Arkaya ve omuzlara iliştirilir. Oyalarla zenginleşir
OYALARIN ANLAMI
SÜNBÜL: Aşkın ve mutluluğun simgesidir
MOR SÜNBÜL: Aşık kızı
PEMBE SÜNBÜL: Nişanlı kızı
KARANFİL: Erkek takıyorsa yavuklusu var demektir. Evli kadınlar takarlar
SARI NERGİS: Umutsuz aşkını anlatır
YABAN GÜLÜ OYASI: Erkeği gurbete giden kadını
BADEM ÇİÇEĞİ: Sevdiğiyle evlenecek kızı
ERİK ÇİÇEĞİ: Gelinler bağlar.
BAHAR ÇİÇEĞİ: Kocasıyla arası iyi olmayan.
KIRMIZI ACI BİBER: Kocasıyla arasının acı olduğunu dile getirir.
MÜJDE OYASI: Bebek bekleyen kadın takar
DAL OYASI: Oğlu, kızı olan yeşil yapraklı oya takar
ÇAYİR ÇİME OYASI: Gelin-kaynana ilişkisinin iyi olduğunu simgeler
MEZAR TAŞI: Aradaki soğukluğun ölüme dek süreceğini anlatır
SIRTA GİYİLENLER
Şalvar: Kutnu, yollu kumaş, saten, kadife ve çuhadan, çoğu kere astarlı, uçkurluğu ve paçalar bol büzgülü bir iç giyim parçasıdır.Rengi üçetek ve sarka ile uyumludur
Göynek: Eskiden canfırdan yaka ağzı pullu ve tıg işi işlemeli, şimdilerde bürümcek ve şile bezi kumaştan kollu, kalça üzerine kadar uzun bir iç giyim parçasıdır
Döşlük: Boyundan geçirilip bele kadar kolsuz, üçetek önünden görünecek şekilde işli, göyneği kapatan yakada tek düğmeli bir tür göğüs örtüsüdür
Üçetek: Kol ağızlan yırtmaçlı, önden açık belden itibaren üç parça etekli asil giyim parçasıdır. Al, yeşil (yollu olanlar çok renkli) kutnu, kadife, altıparmak, çiteri dokumadır. Yanları bele kadar yırtmaçlıdır.Önü boydan boya açıktır.Göğüs kısmı bele kadar düğmelerle iliklidir. Kolları uzun, etekleri serbest bırakılır.Süslemeleri yoktur, sadedir. Bütün kenarlan harç ile çevrilidir
1- PEŞSİZ ENTARİLER: Çoğunlukla baştan geçirilmek suretiyle giyilir. Bir adıda "bindallı”dir. Üzerine bel kemeri takılır. "yolaklı bindallı”da denir.
2- TELLİ HARE-PULLU HARE: Takım halindedir. Üçetek, göynek ve şalvardan oluşur
3- TEFE BAŞI: Üçetek, cepken, etek cell (bele kadar olan entari ve şalvardan oluşur).
Kuşak: Yünlü dokuma kumaştan katlanarak bazan düz, bazan arkada üçgen yapacak şekilde bele dolanır
Sarka: Önden açık, kollu, boyu bele kadar kısa,kırmızı,bordo,mavi,siyah renklerde, kınalı altıparmak kumaş, kadife ve çuhadan bir diş giyim parçasıdır.Üzeri srrma, sim işli, etrafi makrome ve sutaşi süslüdür
Öncek: Eskiden kirmenle eğirilmiş yünden nakışlı dokuma, şimdilerde el tezgahlarında kendinden motifli genellikle bordo renkte dokuma pamuklu kumaştandır
Kolan: 2,5-3 cm eninde 2-3 m uzunluğunda denkli yün eğirilmiş çarpana dokumadır. Öncek üstüne dolanarak püsküllü uçlan arkada serbestçe salınır
Cepkenler: Başlıcaları fermene, fermene salt, hirka yelektir. Yelekler kolsuz olur. Bazı yerlerde kollu gömlek üstüne de giyilir. Cuba, atlas, kadife gibi kumaşlardan dikilir. Bazen de şalvarların yapıldığı kumaşlardan dikilir.Yörüklerde: Üç etekli şalvar,bellerinde kuşak,başlarında iki katli örtü, alınlarına puşu bağlarlar.Emirdağ yöresinde "SAYA" denir
Önlük: Siyah renkte, boydan boya fırfırlı, renkli ibrişimle işlenir.Kırmızı zemin üzerinde olanlan da vardır
AYAĞA GİYİLENLER
Çorap: Eğirme yün, kırmızısı ağır basan renkli iplerle örülmüş nakiş süslü kısa gonçludur. Ayağa yemeni veya kundura giyilmektedir
Takılar: Beşibir yerdeler, hamayli, muska bir dizi haline getirilip takılır. Altın dizilerin kullanılmasına "ifrata" varılmıştır.Bele kemer bağlanır
Baş takılan; altın, gümüş dizilerinden oluşan kasaba, arabeli, dulukbasti, Fadime Ana Eli veya boncuklu süslerden oluşmaktadir. Fese dikildiği gibi maşallaha tutturulanları da vardır
Boyun takıları; karanfil ve mavi cam boncuk dizileri, beşibirlik ve gümüş para dizilerinden oluşur
Başlarda gedanlar inci, top altın,bronş gibi kıymetlı takılar vardır.Büyük inci tek sıra, küçük inciler birkaç diziden oluşur. Buna "külçe" denir
Süsler: Üçeteğin kol, yaka, etek uçları, önü ve arteteği harçlar, su taşlan, hayat ağacı ve haşhaş kozağı işlidir. Saçlar ince ince örülerek arkada belik yapılır aralarına örük boncuğu takılır
Türkmen kutsal inancına dayanarak giyinir.Süslemede belli sınırlarda kalır.Geometrik şekiller, kutsal sayılara önem verilir. Daha çok geometrik şekiller ağır basar.Yörüklerde süs ve göze görünüş önemlidir.Çiçek desenleri daha çok kullanılır
AFYON YÖRESEL ERKEK GİYSİLERİ
1. Başa Giyilenler: Etrafına (püsküllü) poşu sarılı fes.
2. Sırta Giyilenler: Gömlek (sıkma yelek), çuha, şalvar, sim sırma-
işlemeli kollu cepken, kolsuz cepken, yelek (camadan), şal, yedi-
renk kuşak.
3. Ayağa Giyilenler: Dolak (örme uzun yün çorap), tozluk(dizlik)-
çarık, yemeni.
4. Aksesuar: Gümüş tabaka(sigaralık), gümüşten işlenmiş kama-
yatağan,silahlık, çift kulaklı, köstek, yağlık, peşkir , el mendili.
Afyon’da erkek halk oyunları efe, zeybek, kızan ve seğmen geleneğini sürdüren, il içinde her yörede aynı olan bir beraberliği yansıtır. Giyim de buna ayak uydurmuştur.
halk giysileri afyonerkekgiysi 129×300 Afyon Yöresi Giysileri
Başa Giyilenler
Fes: Bordo keçeden kalıp üzerine geçirilmiş, tepeden püsküllüdür.
Poşu: Çoğu kez mintan rengiyle uyumlu, bordo fes üzerine sarılmış kaliteli ipekten püsküllü bir giyim parçasıdır. Boyuna köstek takılarak kuşaktan sarkıtılır.
Sırta Giyilenler
İç Donu: Belden boz büzgülü, canfırdan, dizde çorap içine girecek uzunluktadır.
Göynek: Yakasız, önden bağıra kadar açık, kollu, kalçaları örtecek uzunlukta canfırdan dikilmiştir.
Mintan (İçlik): İnce yollu keten kumaştan, önden düğmeli, kollu, hakim yakalı bir iç giyim parçasıdır.
Cepken: Gri veya mavi çuhadan, kolsuz astarlı ve kolçaklı bir tür yelektir. Kolçaklar ön ve arka cepken boydan boya kaytana işlidir.
Potur: Göbek altı bol büzgülü uçkurla bağlı, ağı geniş ve rahat harekete elverişli, bölge sert iklimine uygun diz kapaklarını örtecek uzunluktadır.
Kuşak: Bele şal sarılır. İşlemeli uçkurlarla muhtelif renkte ve püsküllü uzun kuşaklar dolanır. Ensizdir. Bele iki kez dolanır. İki tarafa sarkıtılır.
Ayağa Giyilenler
Çorap: Eğirme yünden, nakışlı örülmüş uzun konçlu ve püskül bağlıdır.
Tozluk: Diz kapaklarından itibaren ayak tarağını örtecek uzunlukta, cepken dokumasından yapılır. Ayağa yemeni veya çarık giyilir.
Aksesuar: Dokuma yünlü kumaş kuşak üzerine deri kütüklük, yatağan, meç, saldırma, kama toplu tabanca, kınlı, yağlık, küçük savatlı maşa, paşa ve tütün keseleri, köstek, tabaka, yağlık kuşağa sokulan, boyunda hamaylı ve kolda pazıbent, öteki aksesuarlardır