NotuiteSane
İnsanları Bir Arada Tutabilen Bir Gönül Yolu | Hoşgörü
Farklı olana tahammül edememe, dışlama hatta damgalama.
Bizden farklı davrananı, düşüneni bize karşı imiş, bize düşman imiş gibi algılama ve onları cezalandırma arzusuna yenilme.
İnsanoğlu pek çok arzuya yenilebilir ve kendini savunması gerektiğinde itiraf etmekten de kaçınmaz. Bununla beraber, pek az insan, kendinden farklı olanları cezalandırma arzusunun; aslında bir yenilgi olduğunu fark eder.
Tahammülsüzlüğün temelinde, kendi doğrularının, tek doğru olduğuna dair sabit bir inanç yer alır. Bu at bakışı ile kişi kendinden uzaklaşır. Kendini yasa ile özdeşleştirir. Böylece insanı, düşünceyi, farklılığı yargılama ve cezalandırmaya hak kazanır: O, doğrudur, yasadır, ahlaktır, güzeldir, beyazdır. Böylece ondan farklı olanları, farklı düşünenleri; “yanlış, yasadışı, ahlakdışı, çirkin, kara” yapıverir. Ötekinin dışlandığı, damgalandığı büyük bir cezadır bu. İnsan olmaya aykırı pek çok yolun içselleştirildiği bu cezalandırma sisteminde; kaçmanın tek yolu boyun eğmektir: Farklı olmaktan çekinmek, utanmak ve saklanmak. Bu; insanın insana zulmünün başladığı noktadır.
Bir insan, bizim gibi düşünmeyebilir, bize benzemeyebilir. Bu onun, bize karşı ya da düşman olduğunu göstermez. Bir şey beyaz değilse, bu onun siyah olduğunu da göstermez.
Farklılıklarımız, kategorize olmamızı gerektirmez.
Farklılıklarımız farklı kutuplara çekilmemizi de gerektirmez.
Hoşgörü, farklı olana tahammül edebilmek değildir. En hümanist kavram olarak, çok daha fazlasıdır. “Çoğunluğun düşündüğü, inandığı ya da davrandığı doğrudur ve geçerlidir” gibi bir genellemeyi kabul edemeyecek kadar da hassastır.
Hoşgörü, kafanızdaki doğrular ne olursa olsun, gerçek yaşamda başka doğruları anlamaya ve farklı düşüncelerin yaşam şanslarını savunmaya bir davettir. Yasanın suçladığı veya ahlakın ayıpladığını bile, iyi niyetle sarabilmeyi başarmaktır. İnsanın insanla bütünleştiği; yasaya ya da ahlaki anlayışa entegre olmaya ihtiyaç duymadığı; yalın ve berrak en yüksek noktadır hoşgörü.
Hoşgörünün olduğu yerde; insanın insana zulmüne yer yoktur. İnsanın herhangi bir inanca, düşünceye, ahlaki kılığa bürünmüş safsatalara dayanarak; farklı olanları cezalandırma, dışlama veya en kötüsü ötekileştirme çabası da yoktur.
Hoşgörü bütün farklılıklara rağmen, insanları barış ve sevgi bağı ile bir arada tutabilen bir gönül yoludur. Bu yol, dünya insanını evrensel değerler eşliğinde birleştirmeyi amaçlayan bir rota izlemeyi amaçlar.
Ayla Kahraman’a teşekkürler…