Dolunay insan davranışlarını etkiler mi?

İnsanlar arasında bu inanç oldukça yaygındır. Hatta birçok ülkede polisler ve
hastanelerin acil servis personeli, dolunay oluştuğu zaman işlenen suçların,
intiharların, trafik kazalarının daha çoğaldığını, insanların renkleri görme
yeteneklerinin azaldığını, sara nöbetlerinin sıklaştığını, sinir hastalarının
uykusuzluktan daha çok yakındıklarını söylemektedirler ama bilim insanları bu
görüşlere katılmıyorlar.

Eskilerin Ay’ın dönemlerine bağladıkları etkilerin büyük bir kısmının boş
inançlar olduğu bir gerçektir. O zamanlar insanların uykularında gezinmeleri
dolunay ışığı tarafından çekilmelerine bağlanıyordu. Dolunayın ışığının yatak
odasından içeri girmesinin uyuyanın rüyasını etkilediğine, dolunay ile birlikte
cinsel içgüdü fonksiyonlarının, insanların üremelerinin ve tarlaların
bereketlerinin arttığına hatta ‘kurt adam’ efsanesine bile inanılıyordu.

Bilim insanları yine de Ay’ın evrelerinin ve özellikle dolunayın insanları
etkilemesi olayına ciddiyetle yaklaşıyorlar. Ay’ın evreleri ile cinayetler, kazalar,
dünyamızda oluşan kasırgaların dağılımı, magnetik alanlarda bozulma,
kadınların aybaşları ve sara nöbetleri arasındaki ilişkileri yakından takip
ediyorlar, devamlı istatistiki bilgi topluyorlar. Ancak kesin bir sonuca varılmış,
Ay’ın evreleri ile bahsedilen olaylar arasında henüz bilimsel bir ilişki saptanmış
değildir.

Yapılan bir çalışmada dolunay süresince oluşan trafik kazalarının alışılmadık bir
şekilde fazla olduğu saptanmış fakat daha sonra olayların zaman aralıkları
incelendiğinde çoğunun hafta sonu günlerine denk geldiği görülmüştür. Hafta
sonu tatiline giderken ve dönerken sürücülerin acele etmeleri kazaların en
önemli nedenidir. Yani tatil aceleciliğinin yarattığı trafik kazalarının yanında
dolunayın etkisinin sözü bile edilemez.

Bilindiği gibi Ay’ın dünyada okyanuslardaki ‘gel-git’ denilen, suların alçalması ve
yükselmesi olayı üzerinde doğrudan etkisi vardır. Vücudumuzun da çoğu su
olduğuna göre Ay vücudumuzu da etkileyebilir mi? Vücudumuzdaki suyun oranı,
okyanuslardaki su miktarı ile kıyaslanamayacağı gibi ‘gel-git’ olayı günde iki kez
oluşmaktadır. Yani Ay’ın çekim gücü insanı etkilese bile bunun sadece dolunay
safhasında değil her gün olması gerekir.

Dolunay safhasında iken Ay’ın parlaklığı da pek önemli bir etken değildir, çünkü
bu safhada Ay’ın dünyaya gönderdiği ışık miktarı Güneş’in gönderdiğinin 600
binde biri kadardır.

Peki dolunayı bu kadar özel kılan nedir? Dolunay, Güneş Dünya’nın bir
tarafında, Ay ise tam aksi tarafta aynı hizaya gelince oluşur. Bu durumda
Güneş’in, Ay’ın Dünya üzerindeki etkisini arttırıp arttırmadığı da incelenmiştir
Bir miktar arttırdığı doğrudur ama Güneş o kadar uzaktadır ki bu etkileme de
fazla kayda değer değildir.

Öyle görülüyor ki, her gün olan olaylar, Ay’ın dolunay safhasında da olunca