Jelibon
DENİZ – YILANIGİLLER
BÜTÜN «deniz yılanları» zehirli olmakla beraber, hiç de saldırgan sürüngenler değillerdir. Bunlar da kobragiller gibi önde oyuklular (Proteroglypha) takımlanndan-dırlar. Meydana getirdikleri «deniz -yılanıgiller ailesi» (Hydrophiidae), gecenin ve gündüzün herhangi bir saatinde kovaladıkları balıklarla beslenir. Bazıları yılan balıklarını başka türlere tercih eder.
Pek az deniz yılanı kıyıdan kilometrelerce uzaklaşır. Bununla beraber hepsi mükemmel yüzücülerdir. Kürek biçimli, yassılmış kuyrukları suyun içindeki yılankavi hareketlerini kolaylaştırır. Deniz yılanları karada doğru, dürüst sürünemedikleri isin, düşmanları karşısında hemen hemen âciz durumdadırlar. Suyun altındayken, deniz yılanının burun delikleri ufak bir kapak sayesinde kapanır, fakat solunmak için suyun yüzeyine sıktığı vakit, bu kapaklar ağdır. Basa türler suyun yüzeyinde güneşlenmeyi severler, fakat bir sandalın yaklaştığını gördüler mi derhal dalık gözden kaybolurlar.
Deniz yılanları güve gibi ışığa gelirler. Suyun yukarısında tutulan bir fener kolaylıkla yakalanmalarını sağlar. Pek azı elle tutulunca ısırır. Deniz yılanları’nın bazı büyük nehirlerin yukarı boylarına yüzdükleri Yeni Gine’de balıkçılar onları ağlarına takılı olarak bulur ve korkusuzca tutup atarlar. Çin’de bu yılanları yiyenler bile vardır. Bazen 240 santim uzunluğunda olanlarının dahi denizde yüzenlere saldırdıkları duyulmamıştır. Fakat iri deniz yılanlarını dikaktsizce tutanlar arasında ölüm olayları olmuştur.
Deniz yılanıgiller’in iki alt-ailesi vardır. «Yassı – kuyruklular» da (Laticauda) gövde silindir biçimli pullar başka yılanlarmkine benzerdir. Bu alt aileye çok kere zehirli su yılanları ile deniz yılanları arasındaki halka gözüyle bakılmaktadır. Üç türden en iyi bilineni . Laticanda laticaudata» dır. Bunun sırtı mavimsi veya yeşilimsi – siyah, karnı sarıdır. Bütün vücudu 25-50 siyah halka ile süslüdür. Uzunluğu 1 metreye kadar çıkabilirse de, çoğu zaman daha kısadır. Bu tür, Hindistan’da Bengal Körfezi ile Çin Denizi ve Polinezya arasındaki sularda bulunur. Fakat yalnız denizlerde yaşamamaktadır, bazılarına karada kumsala epey uzak köşelerde rastlanmıştır. Büyük bir kısmı yumurtalarını karalara yumurtlar.
ikinci alt-aile olan «pelamid» Ierde (Pelamydrus) kafa yassı, burun çok uzun, boyun belirli derecede kaim, gövde kısa, kalın ve bütün uzunluğu boyunca yanlardan basılmıştır. En yaygın tür olan «adi deniz yılanı» vejfâ öbür adiyle «iki-renkli deniz yılanı» mn (Pelamydrus platurus) sırtı koyu bir kahvemsi- siyah, karnı sarıdır. Vücut boyunca net olarak birbirinden ayrılan bu iri renk kuyrukta karışarak yollar veya lekeler vücude getirirler. Bu türün uzunluğu pek ender olarak 80-85 santimi geçer.
Adi deniz yılanı’na Bengal Körfezi, Malabar, Sumatra, Cava, Celebes, Güney Çin, Pers Körfezi, Orta Amerika’nın batısı, Madagaskar, hatta Afrikada Ümit Burnu kıyıları yalanlarında rastlanır. Bu deniz yılanları sadece suda yaşamakta olup tem gelişmiş yavrular doğururlar.
Polinezya denizlerinde dolaşan gemiciler bazen bu deniz yılanlarının milyonlarcasınm toplaşarak 3 metre eninde ve 90 -100 kilometre uzunluğunda bir dizi meydana getirdiklerini görmüşlerdir. Denizyılanıgiller konusunda başlıca otoritelerden Dr..Malcolm Snıith, bu gibi toplulukların, deniz yılanlarının, hakkında pek az şey bilinen üreme âdetleriyle ilgili olabileceğini ileri sürmüştür.