Jelibon
ALFABETİK LİSTELENMİŞ OLARAK ŞİVELER
ACAS:Radyo,televizyon haberleri .Ajanstan türemiş olabilir.
AFARLAMAK:Şaşırmak.
AĞ:Ak yerine kullanılır.
AĞARMAK:Yıkanan elbisenin beyazlaması,herhangi bir şeyin aka yakın renk alması.
AĞARTI:Uzakta belirsiz ak görünen cisim.
AĞIL:Koyun barınağı.
AĞIP DÖNMEK:Havanın b***nıklığı,bulutlu olması.
AĞIZ BUĞU:Ağız bunu ,bunalan,sinirlenen kimsenin o andaki sarf ettiği sarf edeceği sözler.
AĞNANMAK:Eşeğin yerde ve külde yuvarlanması.
AĞRIMAK:Kuzu koyunların sıcaktan hastalanması.
AĞRINA GİTMEK:Gücüne gitmek,dokunmak.
AĞRINI ÇEKMEK:Sorumluluğunu almak, eziyetini yükünü çekmek.
AKALGAN:Su akıntısı yada su çıkan çamurlu toprak.
AKLI:Beyaz çamaşır.
AL:Hile.
ALAÇAKIR:Yarı olgun yarı ham domates gibi meyveler için söylenir.
ALAÇIK:Bağ ve bahçelere yapılan çardak.
ALAŞ:Ala köpek için kullanılır.
ALAŞA:Goğ götüren,ispiyoncu.
ALAT SEMET:Bir kattan,işi yukadan,yüzeyden yapmak
ALAYI:Hepsi,bütünü anlamında.
ALAZ:Bölge bölge zayıf bitki görüntüsü
ALGIN:Hastalıklı,hastalık kapan kimse.
ALIKLI:Akılsız sersem kimse.
ALIMINI ALMAK:Herhangi bir şeyin,nesnenin huyunu ,verimli verimsiz öğrenmek
ALLAH HARAZ OLSUN:Allah razı olsun.
ALLAMAK:Şişen bacak yada kolun yonşa ve kına ile duayla boyanması.
AN:Vücuttaki kişiye özgü işaretler,yada ek,eklem damar belirtileri.
ANADUT:Ekin sapı kaldırmaya yarayan alet.
APIŞMAK:Aksilik halinde,tedbirsiz olunca şaşırmak.
ARAÇKIN:Kalın yuvarlak hacı şapkasına benzer takke.
ARAPOCAĞI:Evlerde olan şömine tipi ocak.(-)
ARBILMAK:Birinin üzerine yaslanmak,ağırlığını vererek yüklenmek.(-)
ARGIN:Yorgunluk anındaki sinirlilik hali.(+)
ARIK:Yaşlı ,yenmeyecek durumdaki hayvan eti.(-)
ARKAÇ:Gece koyunların dağda örümde iken yattığı yer.(+)
ARNAÇ:Karşılığı,alternatifi anlamında.(-)
ASTARBig Grinam evlerde tavan için kullanılır.(-,+)
AŞIR AŞIR:Aşure.(-)
AVARA:Zayıf cılız kalmış buğday arpa türü kültür bitkisi.(-,+,İt.)
AVLAĞI:Avlu,ev,ahır kenarını taş duvar örerek çevirme.(-)
AYAK YOLU:Tuvalet.(-)
AYAKÇAK:Tırpanla biçilmiş deste mesafesi.(-)
AYDAŞ:Açlıktan çok zayıflayan,cılız olan kimse.(-)
AYIN BİYİN OLMA:Beklemedik birini karşısında görünce söylenir. Şaşırmak.(-)
AYINĞA:Sigara,sarma tütün.(+,er.)
AZI :Kağnı tekerini eksende tutan ahşap kazık.(+)
AZITMAK:Çocukları arkadan gelmesin diye başka bir şeyle oyalama.(-,+)
BAĞIRBig Grinöş,göğüs.(Bağrı yanık,bağrı açık.)(+)
BAĞIRCAK:Örümde yiğit koyunun beline bağlanan ve çobanın da beline bağlanan ip.(-)
BAĞIRDAK:Beşiği uzaktan sallamak için bağlanan ip.(-,+)
BAĞIRTLAK:Yüksek sesle konuşan için,bir de çok ses çıkaran bir kuş türü.(-,+)
BAŞ DÖNGÜNLÜĞÜ:Acıdan ne yaptığını bilmeyen.(-)
BAŞARATI BAĞLANMAK:Kişide kafa karışıklığı,nasip eksikliği.(-)
BAŞI DAĞDAĞALIBig Grinert ve tasadan hiçbir şeyi umursamayan.(-)
BAŞINI DİRNEMEK:Evlenecek kimsenin bütün ihtiyaçlarını giderek ev yapmak.(-)
BATALGA:Bataklık yada aşırı çamurlu yer.(-)
BECEKCİ:Mal alıp satan kişi.(-)
BEĞLER:Erkek çocuk için söylenir,küçük bey.(-)
BEKETMEK:Herhangi bir şeyi kapatmak.(-)
BELERMEK:Hastalıktan dolayı gözlerin normal dışı görüntüsü.(+)
BERE:Yara anlamında.(-,+)
BEŞERET:Kötü insan anlamında.(-)
BIÇIK:Tepe çukuru,dere.(+)
BILDIR:Bir önceki yıl.(+)
BINGILDAK:Yeni doğan çocukların kafalarındaki yumuşak doku.(+)
BOĞARSAK:İneğin kızgınlık anında tosunlar tarafından kovalanması.(-)
BOLUTongueekmez şırasının aktığı küçük konik oyuk.(-)
BOZ İNMEK:İnsan ve hayvanlarda gözlerin katarak olması.(-)
BOZ:Kırsal alan. Sarımtırak insanlar içinde kullanılır.(-,+)
BOZARTI:Yeşili olmayan sararan kır arazi.(-)
BOZMA:Kırma,dönme yada melezleşmiş anlamında.(-)
BOZ***MAK:İnlemek,açı anında insanın çıkardığı ses.(-)
BÖĞELEK TUTMA:Hayvanların büvelek denen sinek tarafından ısırılınca kaçması.(-)
BÖĞELENMEK:Tosunun böğürerek deşelenmesi.(-)
BÖLENMEK:Üzeri kirli şeylerle kirlenmesi,b***şması.(-)
BÖLMEBig Grinokuz numara saçmadan oluşan tüfek mermisi.(-)
BÖRTLETMEK:Sebze türlerinin hafiften yapısı değişecek şekilde pişmesi.(-)
BÖRTÜ:Böcek anlamında ,yiyici böcek.(-)
BÖTRLEMEK:Aniden yara oluşumu,sulu gıdalarda ani bozulma.(-)
BUCAK:Köşe anlamında.(+)
BUCAKLIK:Sergen,tas tabağın dizildiği tahta raf.(-)
BUDALA MAYMUN ETMEK: İşi eline yüzüne b***ştırmak.(-)
BUĞ:Buhar.(-)
BUĞUNAK:Nemli,çok bulutlu hava.(-)
B***MAÇ:Unla karıştırılarak yapılan çorba.(+)
B***MAK:Kaynamakta olan sıvıyı sürekli karıştırmak.(-,+)
BULGUR PÜSKÜRTMESİ:Vücutta çıkan bulgur büyüklüğündeki şişlikler.(-)
BURC***NMAK:Soğuktan dolayı karın ağrısı.(-)
BURMAK:Buruşturmak,bükmek.(+)
BURUNSALIK:Hayvanları bağlamak için burundan geçirilen ip.(+)
BÜĞEMEK:Suyun önünü kapatmak,kesmek.(+)
BÜĞSÜKMEKBig Grinuyg***nıp ağlamaksı olmak.(-)
BÜK:Böğürtlen.(+)
BÜKLEĞEÇ:Gözleme çevirmeye yarayan düz tahta.(-)
BÜKMEK:Öküz ve koçları kısırlaştırmak.(-,+)
BÜRLEMEK:Bir şeyin üzerini kapatmak,örtmek bezle sarmak.(-)
BÜZMEK:Çuval ağzını bağlayacak şekilde daraltmak,birleştirmek.(+)
BÜZZÜK:Baldır kısımlar,kalçada kaba etler.(-)
CAĞILTI:Akarsuyun akarken çıkardığı ses.(+)
CALLA:Gevşek,kalitesiz et görünümü.(-)
CANAVAR:Kurt için söylenir.(+,far.)
CAZĞIRBig Grinurmadan yüksek sesle kötü söz söylemek.(+)
CAZI:Cadı,kötülük isteyen kadın.(-)
CEBELLEŞMEK:Aslı olmayan bir olayda,konuda hak aramaya kalkmak,uğraş vermek.(-)
CELEP:Hayvan alıp satan.(+)
CEMBER:İnce yemeni,baş örtüsü.(+.Far.)
CENĞİRDEMEK:Büyüğüne karşı gelerek sürekli konuşmak.(-)
CENNET KUŞU:Bay kuş.(-,+)
CEPKİN:Kısa yelek.(-)
CIBA:Kırkılmış sırtında tüyü olmayan keçi.(-)
CIBILDAK:İnsan için çıplaklık.(+)
CIBIR:Kel,sacı tüyü olmayan .(-)
CIFIT:Bas bas bağıran .Yahudi.(+,ar.)
CIĞA:Uzun tavuk tüyleri.(-,+)
CILGA:İnce yol,ayakkabı bağları.(-)
CIMBILDAMAK:Katı maddenin sıvı hale gelmesi.(-)
CINGI:En küçük ateş,ışıltı.(+)
CINIMAK:Mızımak,caymak.(-)
CIRNAK:Kuş tırnağı,pençesi.(+)
CIZI:Tarlayı aletle çizmek,ekilecek tohum için çizgi oluşturmak.(-,+)
CIZLAVIT:Lastik ayakkabı.(-)
CIZZIKLAMAK:Tavşan sesi çıkarmak.(-)
CİDMİKTonguearmak ucuyla bir şeyi yuvarlamak yada sıkmak.(-)
CİNCİK GİBİ:Alınan yada kullanılan eşyanın yeni olması.(+)
CİNGİL:Nezle,burun akıntısı.(-,+)
CİPRE:Üzüm salkımının çiğnendikten sonra kalan küspesi.(-)
CİYNAK:İnce yapraklı tereye benzeyen,yere yapışılı biten ot türü.(-)
COPLAN:Coplan derede;sarp dik büyük dere anlamında.(-)
CÖZ BAĞIRSAK:Hayvanın yağlı kalın bağırsağı.(-)
CULDA:Hastalık anında yüz şekli.(-)
ÇAĞLI:Sararmış buğdayın hafif yeşilli olması.(-)
ÇAĞMAK:Tepelerden kayan gün ışığının oluşturduğu hareketler.(+)
ÇAKAL:Canlıda siyahta beyaz renkli deri,tüy işareti.(-,+,far.)
ÇAKILDAK:Koyun kuyruk yününe b***şan koyun pisliğinin yuvarlak kuru hali.(+)
ÇAKIR:Mavi gözlüler için verilen ad.(+)
ÇAKIRGA:İçli gözleme.(-)
ÇALGI YOĞURT:Kapta mayalanan yoğurt.(-)
ÇALGI:Karamuk çalısından yapılan ahır süpürgesi. Eski plaklar içinde söylenir.(-)
ÇALGIN:Yanık,kalitesi düşük bitki,yada tohumu.(+)
ÇALPIK:Biçimsiz,düzensiz kenar.(-)
ÇAMPALANMAK:Kap içindeki sıvının sallanması ile sağa sola çarpması,çalkalanmak.(-)
ÇAMPAMAK:Kaşıkla sıvıyı düzensiz karıştırmak.(-)
ÇAMPARA:Tef türü zilleri olan çalgı.(-)
ÇAMSIMAK:Yenen herhangi bir şeyin tadının ekşimesi yada değişmesi.(-)
ÇANAK:Çatı kiremidi için kullanılır.(-,+)
ÇANGAL:Çalı ve ağaçların ince dikenli uçları.(+,Far.)
ÇAPAR:Yiğit çoban köpeği.(+)
ÇAR İĞNE:Çatal iğne.(-)
ÇAR:Başörtüsü,kadınların başını örten herhangi bir başörtüsü.(-)
ÇARA:İneklerde buzağlamadan önce gelen akıntısı.(-)
ÇARLANMAK:Çarı,eşarbı kafasına takması.(-)
ÇATLAĞAN:Küçük boylu,her-dem yeşil ağaç.(-)
ÇAVMAK:Aşmak,eksenden sapmak,kaymak.(+)
ÇAVUN:Tosun,koç erkeklik organı.(+)
ÇAYGARA:Su çıkağı önündeki küçük gölet.(-)
ÇEBİŞ:Oğlağın büyüğü.(-)
ÇEĞEL:Elekte üste kalan.(-)
ÇEĞMEL:Oval,çengel,asa.(+)
ÇEKEREK:Benzeyerek,benzerliği anlamında.(-)
ÇEKKELTongueulluk demirinin çamurunu kazımada kullanılan kazıyacak.(-)
ÇENCİRE:Tencere.(-)
ÇENE:Koyunların boynuna takılan çan,zil.(-,+)
ÇENETLERİ AYIRMAK:Bacakları ayırmak.(-)
ÇENTEBig Grinokuma çoban azık çantası.(-)
ÇENTİKBig Grinüzenli yapılan işaret.(+)
ÇEPEL:Ürünün sapı,küspesi.(+)
ÇEPİN:Çapanın küçüğü.(+)
ÇERİK:Yarımlağa yarısı.(-)
ÇETENE:Soy kütüğü yada kayıt tutmak.(-)
ÇETİN:Çok dik tepe sırtları,sarp alan.(-,+)
ÇIĞIR:Yol,yol açmak.(Karlı arazide çığır aç)(+)
ÇIĞIRMAK:Türkü söylemek.(+)
ÇIĞSIMAK:Çiğsime,hafif yaşartı,ıslaklık.(-)
ÇIKI:Küçük bohça.(+)
ÇIKILAMAK:Çıkıyı sarmak düğümlemek.(+)
ÇIKKIN:Boşanmadan kocasından ayrı yaşayan kadın.(-)
ÇILINTI:Ağaç dallarının ince dalları.(-)
ÇIRPI:Kuru yanmaya hazır,yapraklı ince ağaç dalları.(+)
ÇIVDIRMAK:Çıldırmak.(+)
ÇIVGIN:Fırtınalı şiddetli yağış.(+)
ÇİCİKLERİ GEVŞEMEK:İnsanın sinirlerinin gevşemesi.(-)
ÇİÇ:Bakliyat türü sebzenin kuruyan kabukları.(-)
ÇİĞİNDİRİK:Yaşken kesilen bir ağacın,kurumuş yapraklarla beraber dallarına denir.(-,+)
ÇİĞSİME:Çiseleme.(-)
ÇİLE:İp çilesi,ip bağı,demeti.(-,+)
ÇİLELENMEK:Şişmanlamak,etlenmek üzerine gelmek.(-)
ÇİLEMEK:Sermek,serpiştirmek,tuz çilemek.(-)
ÇİLLENMEK:Bekletilen gıdaların küflenmesi,benek benek (çil çil) leke olması.(-)
ÇİLTE:Semere yük sarmaya yarayan uzun çiftli urgan.(-)
ÇİLTİM:Üzüm salkımının küçük demeti.(-)
ÇİNEĞER:Büyük gözlü elek.(-)
ÇİNTİ:Kadınların giydiği,desenli şalvar tipi elbise.(-)
ÇİRK:Hayvan gübresinin yanacak şekilde kuruması.(-)
ÇİRTMEKTonguearmakla hızlı vurmak.(-)
ÇİSENTİ:Hafiften atıştıran yağmur,oluşan nemli hava.(-)
ÇİŞMEK:Ağaç dallarının en ince dal uçları.(-)
ÇİTEN:Çalı tipi bitkilerle ile avlağı çevirmek.(+)
ÇİTİ:Sap kağnısında yanlara sap düşmemesi için ip yada telden yapılan koruma.(-,+)
ÇİTEMEK:Kalın ip,tel gibi malzemelerle,büyük ve geniş dikiş atmak.(-)
ÇİTİLEMEK:İki parmak arasında bez türü şeyleri birbirine sürterek kirini çıkarmak.(+)
ÇİTLEMEK:Kuru gevrek şeylerin çit diye ses çıkararak yarılması.(-,+)
ÇONA:Çoban yardımcısı.(-)
ÇOR:Kepek,tuz ve su karışımı,koyunlara verilen karışım.(-,+)
ÇOR:Olmayan dert tasa,bahane, (çorlu: dertli, çile.)(+)
ÇOT:El yada ayakları tutmayan,sakatlık.(-)
ÇOTUK:Üzüm kütüğü.(+)
ÇOTURUM:Sakata çıkan,sakat olan.(-)
ÇÖÇÜN k****k:Kurutmak,talan etmek.(-)
ÇÖĞELMEK:Yatarken dikilmek,diz üstüne gelmek,dinelmek,karşı gelmek.(-)
ÇÖĞMEK:Yük dengesinin bozulması.(+)
ÇÖĞÜR:Yeni fışkın,yeni çıkan filiz(+)
ÇÖĞÜRTMEKBig Grinikilecek bağ yada diğer meyve ağacı çubuğu parçası.(-)
ÇÖKEK:Çökük çukur arazi.(+)
ÇÖKELGE:Çökük arazi.(+,-)
ÇÖRDÜK:Küçük armut türü , akça armut.(-)
ÇÖRPÜ:Kırıntı odun çöpü.(-)
ÇÖRTEN:Çatıdan akan yağmur suyunun atıldığı oluk.(+)
ÇUL:Çuval.(-,+,ar.)
ÇULLANMAK:Birinin üstüne abanmak,yüklenmek.(+)
DADAK:Tatlı çocuk yiyeceği.(-)
DADANMAK:Alışkanlık yapmak,istenmeyen olay için kullanılır.(+)
DAFAR GELMEK:Karşılık vermek,kişi için üstesinden gelmek.(-)
DAĞLAMAK:Kızgın ateşle ,yarayı yakmak(+,Far.)
DALAP:Eşek için kızgınlık hali.(-)
DALGIÇ KEPÇE:Küplerden pekmez almada kullanılan kepçe kaşık.(-)
DALLAMAK:Sapı samanı biraz öte atmak.(-,+)
DALYABig Grinalye,ondalık,yüzdelik dilim için söylenir.(-)
DANGAZ:Çarpık biçimsiz eşya,malzeme.(-)
DARILTMAK:Başkasını küstürmek.(+)
DAYAKBig Grinestek.(+)
DEFERBig Grinefa,bir sefer anlamında.(+)
DEĞENK:Tevek anlamında,kavun karpuz dalı veya kökü.(-)
DELİKANLIBAŞIBig Grinüğünlerde oynayan halay çeken delikanlıları disiplin eden bir arada tutan kişi.(-)
DEPİNGİ:Bağ kazma aracı belde ayağın bastığı ,tepilen yer.(-)
DESTİMAL:Mendil.(+)
DEVŞİRMEK:Aklını başına almak,zarar verecek hareketlerden kaçınmak.(-,+)
DIKIM:Lokma.(-)
DIKMAK:Kapatmak,hapsetmek.(-)
DILLIŞ:Sevinç anında söylenir.(-)
DIMDIK:Çocuğun şımarması.(-)
DIMIŞKI:İnce uzun,düz teneke yada lama.(-,+)
DİFTMEK:Keçi koyun yününü kabartma,açma.(-)
DİĞDİRMEK:Basınçtan dolayı sıvının ince püskürmesi.(-)
DİĞİR DİĞİR:Vücuttaki ucu sivri şişlikler.(-)
DİLMEK:Bez türü şeyleri dilim dilim yırtmak,kesmek.(-)
DİNEĞRİ:Oyun kağıtında karo için söylenir. Bozuk kare,yada dikdörtgen.(-)
DİNELMEK:Ayakta sabit durmak.(+)
DİNNİMANLIBig Grininli imanlı dan türeme,yapılan işin yada nesnenin işe yarar kullanışlı olması(-)
DİP KADİM:İlk önce,evvela.(-)
DİRECEN:Yük dengesi boz***n tavan,ağaç gibi nesnelere yapılan destek araçları.(-)
DİRİYATBig Grinirayetli,canlı görünen.(-)
DİRLİK:Sağlık,geçim durumu.(+)
DİŞEMEKBig Griniş çıkarmak.(+)
DİŞİRİCİBig Grinilenci,çarpıcı kimse.(-)
DİŞİRMEK:Çalmak çırpmak.(-)
DİVİNMEK:Kendi başına uğraşmak,uğraş vermek.(-)
DOGU K***KLI:Koyun ve keçilerde kısa ve dik k***klılık.(-)
DOLAPLAMAK:Kendiliğinden dolanan ip.(-)
DOMURMABig Grineride yuvarlak şişkinlikler.(-)
DOMURMAK:Ağaçların tomurcuklanması.(-)
DOMUŞMAK:Kızma anındaki sıkkınlık hali.(-)
DONAĞA GİRMEK:İnsanın dış şeklini görüntüsünü değiştirmesi.(-)
DONÇAĞBig Grinonçulunu üstten tutturmaya yarayan uzun ağaç.(-)
DONÇULU:Kağnıda saman çekmede kullanılan keçi kılından yapılan çul.(-)
DÖĞEÇ:Sarımsak dövmede kullanılan ağaç.(-)
DÖĞÜN ETMEK:Sert yağan yağmurun toprağı dövmesi,pekleştirmesi.(-)
DÖĞÜNMEK:Sitem edip,kendi kendine yada etrafa zarar vermek.(-)
DÖKMENLİ:Giyilen elbisenin sallı geniş olması yada göstermesi.(-)
DÖL:Kuzu topluluğu.(+)
DÖLENMEKBig Grinüzelmek,düzelmek,istenilen kişiliğe gelmek.(-)
DÖMBELEK:Tef,davul gibi ses çıkartan çalgılar.(-)
DÖNELEMEK:Şaşkınlık anında kendi etrafında dönmek.(+)
DÖREĞEN:Bahçe fidelerini yiyen çekirgeye benzeyen böcek.(-)
DUHULBig Grinoğumu, doğum tarihi.(-,+,Ar.)
DULDA:Kuytu,tenha yer anlamında.(+)
DULUK:Yüzün nefes tutunca şişen kısmı.(+)
DÜBÜR:Hayvanın anüs organı.(-)
DÜRMEK:Bez türü şeyleri katlamak,düzeltlemek.(+)
DÜRÜ:Nişanlılık dönemde oğlan evinden kız evine götürülen çeyizlik hediyeler.(-)
EBE:Babaanne anneanne için kullanılır.(+)
EBEM BULGURU:Küçük yapılı dolu,kırcı.(-)
EFAN:Hafif.(-)
EFTAL:İlk önce,acil.(-)
EĞİRMEK:Kirmenle yünü çevirerek ip haline getirmek.(+)
EĞİŞMEK:Öküzlerin dönmesi için verilen komut.(-)
EĞLENMEK:Beklemek.(-)
EĞREK:Büyükbaş hayvanların dağda yattığı yer.(-)
EĞSİKLİ:Kadınlar erkeklere göre on gün eksik doğduğu için,kadın anlamında.(-)
EKENEK:Çiftçinin ektiği yada ekeceği tarla veya rençperlik işleri.(+)
EKMEKAŞI:Ekmek üzerine sıcak su dökülüp üzerine baharatlı terbiye dökülmesi.(-)
ELCEK:Tırpan kolunda tutmaya yarayan küçük tahta.(-)
ELEĞİM SAĞMAL:Gökkuşağı.(-)
ELLİKLEME:Orakla biçimde sapı tutmak için ele geçirilen beşli ağaç.(-)
EMECEN:Hayvanların kanını emen kertenkele türü.(-)
EMEĞİ KORUTMAK:Yapılan işin kurtarması,zarar etmemesi.(-)
EMİŞİK:Kardeş olmayıp aynı memeden emenlerde kullanılır.(-)
ENTARİ:Eski tip düğünlerde giyilen yelek.(+,ar.)
ERGİN:Erimiş olan,meyvede fazla olgunlaşma.(-,+)
ERİNMEK:Üşenmek,işini yapmayan,umursamayan kimse.(+)
ERKEÇ:İri erkek keçi.(+)
ERSİN:Küçük kazıyacak.(-)
ERSİRAN:Tekne kazıyacağı.(-)
ESEMESİZ:gereksiz yerde gereksiz hareket yapan kişi.(-)
ESETLEMEK:Başkasını karalamak.(-)
EVERMEK:Evlendirmek.(+)
EVLEK:Ürünün olduğu bölge.(mantar evleği)(+,yun.)
EVRAN:Çok büyük yılan.(-)
FAK:Sapan.(+,ar.)
FAR FAR:Fazla fazla harcamak.(-)
FARÇLANMAK:Çocukların zarar verecek şekilde şımarması.(-)
FEHMETMEK:Anlama,görme,olaya hakim olmak.(+,ar.)
FIŞIKMAK:Aşırı şımarmak,azmak,kafasına göre davranmak.(-)
FIŞKIN:Ağaç kökünden çıkan filizler.(+)
FİNGİRDEMEK:Yavaşça sürekli gülme.(+)
FİREK:Anahtar.(-)
FİRİKTongueiliç.(-,+)
FİYİLSİZ:Edepsiz adapsız davranan,konuşan.(-)
Jelibon
GAĞELLEMEK:Çabuk yanan kuru ot ve çöple tandırı yanacak duruma getirmek.(-)
GAHAM:Akraba,hısım anlamında.(-)
GAMBAK:Yonga yada ağaçtan yontulmuş parçalar.(-)
GARAMET ÇALMAK:İftira atmak(-)
GAREVLEBig Grineriden yapılan altı kösele topuklu ayakkabı.(-)
GARK OLMAK:İki yada daha fazla maddenin eşit şekilde karışması.(-)
GAVURGA:Mısır patlağı.(+)
GAYDALAMAK:Kaymaktan;yılanın çok hızlı otlar arasında gitmesi,kayması.(-)
GAZEKİBig Grinayanıklı yelek.(+)
GELEĞİ:Yer sincabı.(-)
GEN:Uzun süre sürülmeyen arazi.(+)
GERİLİK:Özel günlerde giymek için katlanıp kaldırılan elbiseler.(-,+)
GERMEÇ:Bir şeyin önünü kapatmada kullanılan cisimler.(-)
GERNEŞMEK:Gerilmek,vücudu esnetmek.(-)
GET:Sıkıştırmaya yarayan küçük yassı parça.(-)
GEVER:Ark,küçük su kanalı.(-)
GEZDANBig Grinişi toklunun büyüğü.(-)
GICIK:Melez koyunlarda kullanılır.(-)
GIDAKLAMAK:Tavuğun çıkardığı ses .Gizliyi saklıyı söyleme.(+)
GINDAP:Sicim,yada deriden yapılan ip.(-)
GIRCILLI:Ala bele renkte olan cisim,elbise renklerine denir.Yada açık mavi gözlülerde de kullanılır.(-)
GİDİŞMEK:Kaşınmak.(-)
GOCA:Koca anlamında,ulu,yüce anlamında,evliya,erenler için kullanılır.(+)
GOĞAK:Kavlamış derinin kıl ve tüydeki görüntüsü.(-)
GOĞLAMAK:İspiyon etmek,sırrı başkalarına söylemek.(-)
GOĞZAK:Açıklık olan kapı pencere aralığı.(-)
GÖCEK:Buğdayın yavr***ması.(-)
GÖCEN:Tavşan yavrusu.(+)
GÖĞ KESMEK:Evlenecek çiftler için alınacak çaput,bez ,eşya türü şeylerin anlaşarak alımı.(-)
GÖĞ:Olgunlaşmamış meyve rengi,koyu yeşil,mavi renk içinde kullanılır.(-)
GÖĞEM:Küçük yuvarlak ve ekşi meyvesi olan bitki.(-)
GÖĞERÇİLE:Rutubetten oluşan küfler.(-)
GÖĞERTİ:Tarladaki yeşillik,yeşil alan.(-,+)
GÖĞLÜ:Renkli çamaşırlar.(-)
GÖĞMEN:Mavi gözlü kişi.(-)
GÖLERMEK:Kendini salma,koyuverme,zora girme,iflas etme.(+)
GÖMPÜLTongueatates için söylenir.(-)
GÖPEY:Çok gezen köpek için kullanılır.(-)
GÖTLEK:Karşısındaki ile ala eden ,dalga geçenler için kullanılır.(-)
GÖYNÜMEK:İçten içe koku yaparak yanmak.(-)
GÖZELEME:Tarladaki fideleri seyreltme.(-)
GUBAŞMAK:Birleştirmek,ortak olmak (iki şahsın hayvanlarını karıştırarak gütmesi).(-)
GULOPA:Kütük parçası,gambak.(-)
GURAK GURAK:Küme küme yada art arda giden topluluklar.(-)
GÜBÜR:Kırıntı yada pislik topluluğu.(+)
GÜDEK:Sıra,nöbet.(-)
GÜDÜ:Büyük baş yoz hayvanların,dağda yalnız topluca otlaması.(-)
GÜDÜKLEME:Kısa değnek anlamında.(-)
GÜĞÜRDEMEK:Konuşamayan çocuğun çıkardığı sesler. Yada akan suyun sesi.(-)
GÜLÜ:Hindi.(-)
GÜME:Avcının gece in başında ,bekleyerek avlanması.(+)
GÜNEŞ ARNI:Güneş altı güneş altında sıcak alan.(-)
GÜNÜLEMEK:İkincisi de aynı anda olunca kıskanması,(insan,çocuk için).(-)
GÜRKE YATMAK:Tavuğun kuluçkaya yatması.(-)
GÜŞENE:Bakır tencere.(-)
GÜVEĞİBig Grinamat(-)
HACAT:Hacet,ihtiyaç olunan malzeme,araç gereç.(+,Ar.)
HACIMAĞGÜLBig Grinüğünlerde oğlan evinden kız evine götürülen ayakkabı ayna türü eşyalar.(-)
HAL BERİ:Cümlede;olağan durumu anlatır.(Hal beri derken zaman geçti.).(-)
HAL HALIN:Cümlede;zamanında yetişemeyen kişilerde kullanılır.(Hal halın gelmedi.).(-)
HALİ:Boş ıssız hazine arazisi.(-,+,Ar)
HALK OLMAK:Zararlı haşerelerin türemesi,ortaya çıkması.(-)
HAMPALAMAKTonguearmaklarlı dolduracak şekilde bir şeyi tutmak.(-)
HARPIÇ:Kerpiç çamuru.(-)
HASİDETongueekmez,un,sudan yapılan hamur kıvamı yemek.(-)
HAVRINI ALMAK:Kişinin cinsel arzusunu gidermek.(-)
HAVŞE:İki pilastik boruyu ısıtarak bir biri içine s****k.(-)
HAYAT:Koridor.(-,+)
HEÇİK:Çatıda direk üstü yassı parça.(-)
HEĞ: Eşekle üzüm taşınan büyük sepet.(-)
HEĞBE:Eşekle yük çekmek için bezden yapılan iki gözlü dokuma.(-)
HERENİ:Bir tür kazan.(-)
HINZIR:Muzurluk yapanlar için söylenir .Domuz demek.(+,ar.)
HİĞKİRMEK:Çocukların çıkardığı ince yüksek sesler.(-)
HİLTER:Kayış demiri ve iple açıklığı dikme bağlama anlamında da kullanılır.(-)
HOPA:En iri erkek kömüş.(-)
HORA GEÇMEK:makbule geçmek.(-)
HORANTA:Çalışmadan yiyen takım,yada her türlü yiyecek.(+,Far.)
HORTMAK:Kalın geniş düğüm,çıkıntı.(-)
HOT:Kalça yada kalça bel bağlantısı.(-)
HOZAN:Kırsal otlak alan.(+)
HÖĞKÜRMEK:Haykırmak,zikir yapanların çıkardığı yüksek seler.(-)
HÖRÜKLEMEK:Balık sırtı yüklemek,haddinden fazla yüklemek.(-)
HUMAYIN:Kaput bezi.(-)
IDIDIKÇI:Az bir şeyden huylanıp kabul etmemek için bir sürü laf yapma.(-)
IĞIL IĞIL:Hamur kıvamı.(-)
IĞILDAMAK:Hamur kıvamında akmak.(-)
IHMAK:Kişi için düzelmek,yapılan zor işin rayına oturması.(+)
IHTIRMAK:Eşek deve gibi hayvanları yük yüklenecek şekilde yatırılması.(-)
IKIŞMAK:Verim artışı,aşırı çoğalma ,aşırı dolmak.(-)
ILDIR IŞIK:Apaydınlık.(-)
ILMIK:Çok olgun,yumuşak meyve.(-)
INŞAMAK:Bir şeyin yerinden oynaması.(-)
IRAMAK:Uzaklaşmak.(+)
IRGALANMAK:Sağa sola sallanmak.(+)
ISLI:Islak bekleyen ürün yada su içindeki ürün.(-)
ISMARIŞ:Ismarlanan şey.(-)
IŞMAR:Konuşmadan bir yeri işaret etmek.(+)
IZVANDUT:İri yarı insan için kullanılır.(-)
İBİK:Uç.(İbiğinden tut.)(+)
İCİCİK:Azıcık.(-)
İCİRİNİ KAÇIRMAK:Haddini aşmak,işin ucunu kaçırmak.(-)
İFLAKI SÖKÜLMEK:Bütün gücünü,sağlığını,sermayesini kaybetmek.(-)
İĞ:Uzun ve yuvarlak yün eğirme aracı.(+)
İĞE:Kaburga kemiği.(-)
İĞECEN:Kuru ot başağı.(-)
İHLAK OLMAK:İhya olmak,düzlüğe çıkmak iyi konuma gelmek.(-)
İKRARINI VERMEKTongueazarlıkta karşı tarafın istediği fiyatı vermek yada öğrenmek.(+,Ar.)
İLENMEK:Başkasının kötülüğünü istemek.(+)
İLİĞİ DAĞATİ ÜZMEKBig Grinağati,takati olabilir. Aşırı uzun süre bunalmak.(-)
İLİKBig Grinüğme.(+)
İLİŞMEK:Belaya b***şmak.(-,+)
İMBAL:Çok kısa ve ucu iğneli sopa.(-)
İNCE DALAN:Vücut yapısı ince olan.(+)
İNEMEK:Hayvanların k***klarını işaretlemek için hafiften kesmek,Hayvan ayırma izi.(-)
İNGİN İNMEK:Yüzün suratın hastalanıp şişmesi.(-)
İNGİN:Alçak yer,düşük kotta arazi.(-,+)
İRASET:Olgunluğa erme,vaktinin gelmesi,Ömrünün yetmesi.(-)
İRECEK:Sahur vakti.(-)
İRİŞKİN:Ermiş kimse,eren ,evliya.(-,+)
İRKİLMEK:Korkudan geriye doğru çekilir gibi yapmak.(+)
İRKİNTİ:Biriken.(+)
İRKMEK:Biriktirmek.(+)
İRMİYESİCE :İlenme sözü,eremiyesice,***şamıyasıca gibi anlamda.(-)
İRSEĞİ:Soğuk hissetmek,ayaz,buz kesmek.(elleri irseği gibi).(-)
İSEĞİ: Yanmakta olan odun tezek parçası .Ateşteki yanıcılar.(-)
İSSİK:Yoldaki çukurluk.(-)
İŞLİK:Gömlek.(+)
İTEĞİ:Hamurun üstüne örtülen bez.(+)
İTİŞMEK:Bir kişinin başkasıyla sürekli uğraşması,musallat olması.(-,+)
İTTİRSEĞİ:Vücutta çıkan kızarık ve şişkin yara.(-)
İVECEN:Acele eden kişi.(+)
İVET İVET:Acele acele.(-)
İVGİN:Acele olan iş.(-)
İVMEK:Acele etmek.(+)
KAÇGIN:Kaçak anlamında.(-)
KADAK:Küçük çivi.(-)
KADERLİK OLMA:Birinin hakkının yenmesi.(-)
KAĞŞAK:Malzemenin oynaması.(+)
KAHRINI ÇEKMEK:Başkasının derdini tasasını çekmek,yaşamak.(-)
KAHRİMEN:Kahır çeken.(-)
KAKILI-ÇAKILI:Var olan malın malzemenin çok miktarda olması.(-)
KAKIRDAK:Kuyruk yağının sızdırılıp kalan kuru yağ.(+)
KAKIŞTIRMAK:Emsalinin yanında bir diğerini kötülemek(-,+)
KALEMEK:Odunu yanacak şekilde üst üste k****k.(-)
KALGIMAK:Oynama,zıplama,sürekli sabit yerde hareket etmek.(+)
KANÇIKMAK:Kesilen hayvan etinde kanlı sopa izi.(-)
KANDIRAKÇI:Kandıran kimse.(-)
KANIRTMAÇ:Kanırmaya yarayan uzun ağaç,metal parçası.(-)
KANMAK:Susuzluk anında içilen suya doymak.(+)
KAPAMA:Suyun kaynaktan alınırken taştan yapılan örtü.(-,+)
KAPAŞMAKBig Grineliğin tamamen kapakla kapanması.(-)
KARADİKİ:Hayvan etinin yağsız eti.(-)
KARALTI:İnsan,hayvan sureti,gölgesi.(-)
KARAUYRA:Kara rüya,uykudan uyanamama,kıpırdayamama,nefes alamama.(-)
KARGIN:Tandır ekmeğinin yanık yada yenilmeyecek kadar pişmemiş hali.(-)
KARMA:Kepek,arpa kırması ve suyu karıştırarak yapılan hayvan yemi.(-,+)
KARMAK:Hayvanın yemi fazla yiyip iştahının kesilmesi.(-,+)
KARPİZİYA:Büyük çivi.(-)
KARSANBALIK:Kargaşa,karışıklık.(-)
KARTAĞIMAK:Kartlaşmak.(-)
KASIK DONU:Külot.(-)
KAŞBig Grinam çatı uç tarafı,saçak.(-,+)
KAŞMER:Rezil olan kişi için söylenir.(+)
KATINCI:Kendi hayvanının yanına,başka hayvan katanlar için söylenir.(-)
KAV:Az bir kıvılcımla yanmaya hazır kuru ot yada koyun yünü.(-,+)
KAVİLLEŞME:Sözleşme,anlaşma.(+)
KAVRAMA:Zayıf buğdayı orakla yolmak.(-,+)
KAVRAŞMAK:Ateşle odunun tutuşması,iki kişinin kapışması.(-)
KAVUZ:İri saman.(+)
KAYAĞAN:Yassı düz taş.(+)
KAYGANA:Yumurtalı cıvık hamurdan yapılan kızartma.(-)
KAYIM:Sağlamlık.(-)
KAYITTongueencere kalıbının takıldığı dış kalıp.(-,+)
KAYRAK:Bileğe taşı.(+)
KEHBig Grinoruk.(-)
KEKREMSİ:Tadı buruk,kisli su.(-)
KELEP:Saçların sıkı örülmesi,düğümlü örgü.(+)
KELERMEK:Küçüklerin büyüğüne kafa tutması.(-)
KELLEYİ KERTMEK:Maddi açıdan belirli bir seviyeye gelmek.(-)
KEM:Kötü gözler.(+,Far.)
KEMÇİRMEK:Açı çeken tiki sesi,birine çatan insanın bağırarak konuşması.(-)
KENER:İnce bir başörtüsü.(-)
KEPİLDETMEK:Gözünü açıp kapamak.(-)
KEPİR:Verimsiz kil toprak.(+)
KERME:Kalıpla dökülen tezek.(-)
KES:kuru otun saman hali.(-,+)
KESENE:Karı zararı içinde olan işin sorumluluğunu alma,işi yüklenmek.(+)
KESME:Bostanda karıklar topluluğu.(-)
KIĞ:Koyun keçi gübresinin kuruyup dağılması.(+)
KIĞIŞ:Koyun keçi gübresinin kurumuş hali.(-)
KILAĞI:Bıçak balta gibi aletlerin keskinliği,keskin kısmı.(+)
KINDIRGA:Çayırlarda biten ince,diken yapraklı çayır bitkisi.(-)
KIRAN:Ölümcül salgın hastalık.(+)
KIRKLIK:Koyun kırkmada kullanılan makas.(-)
KIRMA:Melez yada kırılmış arpa.(+)
KIRNA:Kıskanç.(-)
KIRNAV:Kedilerin kızgınlık zamanı.(+)
KIRS:Cimri,kıskanç anlamlarında.(-)
KISIRA ÇALMAK:Sütün yağını almadan yoğurda çalmak.(-)
KISSIK:Uç noktadaki köşe,dar alan.(-)
KITSAK ERMEK:Çok önceden olan olayı zar zor hatırlama.(-)
KIYNAÇ:Tandır pidesi.(-)
KIYNIZ:Hayvan boynuzu.(-)
KIZAN:Köpeklerin çiftleşme dönemi.(-,+)
KIZGAÇ:Tarlada genelde kumlu yerlerin su kaybedip ürünün yanık olması.(-)
KIZMIK:Hayvanların önünden artan iri saman.(-)
KİKİRDEMEK:Alçak sesle gülmek.(-)
KİPİR KİPİR:Gevreklik ölçüsü.(-)
KİRİMEK:Kendi kendine küsmek.(-)
KİRK:Gergin kaslı,sıkı yapılı olan.(-)
KİSBig Grinayanıksız ak kaya,kireç taşı.(-)
KOCACIK:Semerde urgan sarmaya yarayan çengel demir.(-)
KODAK:Büyük çuval.(-)
KODAZ:Çerik yarısı.(-)
KOLAN:Semeri eşeğin beline tutturmak için bağlanan ip.(+)
KOLTUK BAŞI:Buğdayın yavr***ması.(-,+)
KOLTUK:Arazide sırttaki düzlük anlamında.(+)
KOPTURMAK:Eşeği dört nala koşturmak.(-)
KOR:Kuvvetli meyve sebze kokusu,araması.(-)
KOR:Yanan odunun köz hali.(+)
KORU:Kökü çok kalın meşe.(-,+)
KORUK:Üzümün olmamış hali.(+)
KOTARMAK:İşi bitirmek,bir yerden bir yere aktarmak.(+)
KOYAK:Tepe çukuru.(+)
KÖM:Kömce ,bütünü, hepsi,tamamı anlamında.(-)
KÖP:Kağnıda kullanılan kalas.(-)
KÖPLEME:Kalas tipi damda kullanılan ağaç yada kerpiç hatılı.(-)
KÖREM:Oğlağın büyüğü.(-)
KÖRPE:Küçük çok küçük,taze yavru.(+)
KÖRSEĞİMEK:Işığın ferinin normalden az olması,yada azalarak kesilmesi.(-)
KÖS KÖS:Uyuşuk uyuşuk yürümek.(+)
KÖSSEĞİ:Yarı kül yarı ateş .(-)
KÖSÜREBig Grinoğal bileğe taşı.(-)
KÖTE:Ekmeğin yanığı.(-)
KÖTÜRÜM:Kötülemek,zayıflamak.(+)
KÖYGÖÇÜREN:Taban suyu yüksek arazide yetişen uzun ot.(+)
KUBARMAK:Büyük insanlarda,başkasına üstünlük sağlar gibi uzaktan görünmek.(+)
KULLAP:Kapılarda demir kancalı menteşe.(+,ar.)
KULPLAŞMAK:İki şahsın ortaklaşa tutarak,bir şeyi kaldırması.(-)
KURNATongueınar musluğu.(+,ar.)
KURNAMAK:Kedilerin ve köpeklerin yavr***ması .Çoğalmak anlamında da kullanılır.(-)
KURUM:Bacada duman kalıntısı.(+)
KUŞANMAK:Herhangi bir kayış,tüfek,gibi asılacak yada takılacak eşyaları,takınmak.(+)
KUYTU:Rüzgar almayan ,tenha yer.(+)
KUZ:Kuzey kuzeyde kalan,güneş görmeyen soğuk yer.(+)
KÜHÜR KÜHÜR:Sıcak havada esen serin rüzgar.(-)
KÜLLEĞİ:Tandırda alttan hava deliği.(-)
KÜLLÜKLEĞİ:Kül dökülen yer,küllük.(-)
KÜLÜNKBig Grinuvar ustalarının kullandığı küçük tokmak.(+,far.)
KÜLÜSTÜR:İşe yaramaz,eski eşya alet.(+)
KÜMBÜL:Şişman anlamında.(-)
KÜN:İnek koyun gübresinin kurursu,gübre olmuş hali.(-)
KÜPEÇİK:Küpün en küçüğü.(-)
KÜPEÇTETongueencerede,alt kenarı tutturmaya yarayan demir parçaları.(-)
KÜRE:Arı kovanı,arı kovanına benzeyen üstü düz uzanan dağ.(-,+,Ar.)
KÜRNEK:Koyunların sıcakta birbirine sokulması.(+)
KÜSKÜ:Tandır ateşini karıştırmaya yarayan uzun değnek.(+)
KÜT DÜŞMEK:Hasta olup iş görememek.(-)
KÜT:Ayakları tutmayan,yada ateşe düşen ekmek.(-,+)
KÜYDÜRMEK:Yere yakın atmak,fırlatmak.(-)
LAF AVURTLAMAK:Konuyu geçiştirmek için başka kon***ra geçmek.(-)
LIPALIP:Son haddine kadar doldurmak.(-)
MACAR:Yiğit ve genç tosun yada öküz .Macar tipi inekten gelme.(+)
MAÇÇALI:Hafiften kötülemek için söylenir.(-)
MADIRGA:En küçük usta çekici.(-)
MAFİR:Belli bir zaman sonra .Bir mahir sonra.(-,+,ar.)
MAĞALLAK:Ortalıkta,boşlukta kalmak.(-)
MALAMA:Sap samanın dağılması.(+,yun.)
MALİM OLMAK:Uzaktaki yada olacak olayı hissetmek.(+)
MAMİRBig Grinüzgün düzenli.(-)
MANÇBig Griniri pişen yiyecekler için fazla pişip mıcık mıcık olması.(-)
MANTI:Bıcağın sapsız hali.(-)
MAYASIR:Basur hastalığı.(+)
MAYASIZ:Maya katılmadan yapılan sarı ekmek,kete de derler.(-,+)
MAYISLAMAK:Koyu yeşil ot yiyen hayvanların cıvık dışkısı.(+,it.)
MAYLAŞMAK:Mayışmak,kendini koyu vermek.(-)
MAZARAT:Yaramazlık yapan çocuk,zarar veren haşere.(-)
MEĞERSİMEMEKBig Grineğer vermemek . Meğersimedi;beğenmedi,değer vermedi anlamında.(-)
MEHEL ALMAK:Kişiyi dikkate almamak,ilgi göstermemek.(-)
MERES:Köpek yaşı.(-)
MERTEKBig Grinamlarda kullanılan ince yuvarlak uzun ağaç.(+,er.)
MEŞOŞ:Saflaşmak,kafa döngünlüğü.(-)
MEVTAÇ:Muhtaç.(-)
MEZELEMEK:Başkasının söylediklerini alay ederek tekrarlamak.(-)
MINCIMAKBig Grinarbeyle ezilen insan eti.(-)
MİYMANATSIZ:Lüzumsuz,işe yaramaz.(yaptığı hareketle çirkinleşen)(-)
MÖHLÜZTonguearasız züğürt,uyuz anlamında.(-)
MUDARA ETMEK:İşi düşülen kişinin istenmeyen davranışlarına hoş görmek.(+)
MUDARADAN:Yukadan bir kattan ,umursamadan.(-)
MUHANET:Sevilen kişinin yaptığı,istenmeyen hareketlerde kullanılır.(-)
MUKUYAT OLMAK:Mukayet olmak,göz k***k olmak,korumak.(-)
MUSALLAT OLMAK:Hastalık yada tasanın kişiyi bırakmaması.(+,ar.)
MUSKA:Arazi kenarlarının düzgün olmayışı,muska gibi çapsız oluşu.(-,+,Ar.)
MUYLU:Kağnı tekerinde eksen başına çakılan ağaç kama.(+,Ar.)
MÜHİT:Bölge mıntıka.(-)
MÜRDÜK:Bezelyeye benzer yenen yabani bir bitki.(-)
NALINBig Grinüğünlerde geline alınan terlik.(+,Ar.)
NAVRAKSIZ:Yüz şekli çirkin ,kötü görünen.(-)
NAVRUZ:Susam görünümünde kardelen cinsinden nadide çiçek türü.(-)
NEŞAĞI:Nasıl ,nasıl yani.(-)
NODA:Aslı Loda’dır .Samanın savrulmaması için bastırarak toplanması.(+)
O DEĞİLDEN:Bir bahane ile olayın içine girme,yada salıklanmak.(-)
OD:Ateş,kor.(+)
OĞATÇA:Onatça,düzgün anlamında.(-)
OK ATMA:Taş odun ve bunun gibi malzemeler kullanılarak tarla pay etmek.(+)
OKLAVAÇ:Hamur açmaya yarayan yuvarlak tahta,oklava.(-)
OLUK:Çeşmeden akan suyun toplandığı yer.(+)
OMAÇ:Ekmeğin ufalanmış hali yada ufalanmış ekmekle yapılan yemek.(-)
ONDURMAK:İyi yönde herhangi bir alanda gelişme.(+)
ONMAK:İyi duruma gelmek.(+)
ORDAN AĞRI:Oradan aşağısı anlamında.(-)
OSMANLI:Gösterişli,gururlu yürüyen kadınlar için söylenir.(+)
OTURMAKÇI:Misafir.(-)
OYRAK:Koyunların yayıldığı otlak bölgesi.(-)
OYULGAMAK:Yamayı dikmek,bezi büzerek dikmek.(-)
ÖBCELENMEK:İşi doğru yapınca şımarma,cilvelenme(-).
ÖĞEÇ:Şişeğin büyüğü(-)
ÖĞÜMEK:Kusarken gırtlakta oluşan kasılmalar.(-)
ÖĞÜRE GELMEK:İneklerin kızgınlık hali.(-)
ÖKÇE:Saban demiri ile saban kolunu bağlamaya yarayan metal parça.(+)
ÖKÜZ HELVASITongueekmez un karışımı helva.(-)
ÖRME:Elle örülen hayvanlara takılan kalın ip.(-,+)
ÖRTÜ:Yatılacak yatak.(+)
ÖRÜM:Çobanların dağda gece koyunlarla kalması.(+)
ÖTE-BERİTongueazar yada bakkaldan alınan sebze gıda türü yiyecekler.(-)
ÖTÜREK:İnsan ve hayvanlarda ishal olmak,sulu dışkı.(-)
ÖZEK:Kalın pim.(-)
ÖZEMEK:Katı yoğurdu su katıp kaşıkla homojen olacak şekilde karıştırmak.(+)
PALİKE:Fabrika anlamında kullanılır.(-)
PARALAMAKTonguearçalamak yırtmak.(+)
PARPI:Tavan üstüne konan çamurdan yapılan yalıtım.(-)
PATAVATSIZ:Konuşma ve davranışları ile başkalarına zararı dokunması.(+)
PAVKIRMAK:Köpek havlaması.(+)
PEH:Bayır bağlarda su tutması için derin kazılan bağ üstü kanalları.(-)
PINABig Grineri parçası,sapan da taşı tutmaya yarayan deri parçası.(-)
PIT PIT:İnce bulgur.(-)
PİLİT:Meşe palamudu.(-)
PİNEKLEMEK:Tenha bir yerde durmak takılıp kalmak.(+)
PİNNİK:Kuytu,loş,dar mekan.(-)
PİRE ŞUFA:Kıl dokuma pantolon.(-)
PİŞKİR:Havlu.(-)
PİYİKTongueantolonda bacak arası kısım.(-)
PORSUKLAMAK:Su kanalında ağaç kökünün uzun ,ince kökü.(-)
PÖÇÜK:Koyunların kuyruk ucu.(+)
PÖĞREK:Çömlek tipi kısa su borusu.(-)
PÖRTLEMEK:Bir şeyin patlaması,dağılması.(Pörtlüyesice)insan için.(+)
PÖRTLETMEK:Üzümü toprakla karıştırıp kabarması.(-)
PÜR:Her dem yeşil ardıç yapısında küçük bitki.(+,far.)
Jelibon
SABAHIN ZAHRİ:Çok erken sabah vakti.(-)
SAÇAYAĞI:Kazanların altına konan üç ayaklı demir.(-)
SADALAMAK:Aceleci davranarak işi yarım yaylak yapmak.(-)
SAĞANBig Grinar yemek kabı.(-)
SAĞMAL:Sağılan hayvanlar için kullanılır.(-)
SAK:Uykunun sak olması,yani hafif uyku,uyanık,gözü açık olmak.(+)
SALIKLANMAK:Haber almak.(+)
SALIM:Salgın hastalık.(-)
SAPLICAN:Ani başlayan karın ağrısı.(-)
SARGIN:İki kişinin çok iyi anlaşması.(+)
SASI:Buruk tat,acı olmayan acılık.(+)
SATAŞMAKBig Grinalaşmak bela için çatmak.(+)
SAVAK:Oluk ve göl dolunca suyun akması için alttan açılan delik,zırnık.(+)
SAVAKLAMAK:Şaşırma anında şafaklayarak bakmak,şaşırma baş döngünlüğü.(-)
SAVIŞMAK:Sıvışmak,kaçmak,gitmek.(-)
SAVMAK:Meyve ağaçlarının meyve verimini bitirmesi.(-)
SAVUŞMAK:Uzaklaşmak,gitmek.(+)
SAYA:Koyun ağılının ön kısmına yapılan basit duvar yada çalıdan oluşan çiten,çevirme.(+)
SEFİL SERGEN:Ev işlerinin ve mutfak işlerinin hiç yapılmaması,dağınıklık.(-)
SEĞİRTMEK:Koşmak.(+)
SEĞRİMEK:Etin belirli bir bölgesinde titreme.(+)
SEHİMTonguearça,hisse.(+,Ar.)
SEKİ:Oturmak için yapılan yüksekçe toprak sedir.(+)
SELEBig Grinört parmak kalınlığındaki ölçü.(-,+,Ar.)
SEME:Kafası çalışmayan,saf anlamında.(-)
SEPETLEĞİ:Kaburga.(-)
SERPENEKBig Grinam boşluğu,teras kat.(-)
SIDIRMAK:Yarayı patlatıp iltihabını akıtmak.(-)
SIĞIR DİLİ:Tandır ekmeği.(-)
SIKKINCALIK:Kendi kendine sıkkınlık veren.(-)
SINAKLAMAK:Vuracak gibi eli kaldırmak.(-)
SINDIBig Grinişleri sındı gibi de;çok sağlam anlamında.(-,+)
SINMAK:Bozma,bozulma.(+)
SIRIM:Eti közlenecek şekilde enine yarım kesip yüzeyini genişletmek.(+)
SITKIYI SIYIRMAK:İlişkiyi alakayı kesmek.(-)
SIVAZLAMAK:Sırtı el ayası ile sıvamak.(+)
SIYIRGA:Tönğesiz buğday biçmek,ot biçer gibi dağıtarak biçmek.(-)
SIZDIRMAK:Kuyruk yağını eritip yağını çıkarmak.(+)
SİNMEK:Kuytu bir yere,yağmur ve rüzgarda saklanmak veya elbiselerin koku emmesi.(-,+)
SİNSİNBig Grinüğünlerde,gece ateş yakılıp ,davul eşliğinde oynanan oyun.(-)
SİRKE:Bitin yavr***ması,çoğalması.(+)
SİYEK:Erkek hayvanın diğerlerini cinsellikle rahatsız edip akıntısını b***ştırması.(-,+)
SİYEN SİYEN:Yağmurun çiseleyerek yağması.(-)
SİYİS:Büyük erkek oğlak.(-)
SİYMEK:Bir şeyin üzerine idrar yapmak,yada ince akıntı.(+)
SOKRANMAK:Kabullenilmeyen bir şeyi sessizce dile getirmek.(+)
SOKU:Çeşmeden akan suyun toplandığı yer.(+)
SOKUM:Yemek lokması.(+)
SOYA:Sol soğuk davranan,akrabaya uzak duran kimse.(-)
SOYKA:Kötüleme sözü;olayların içinde istenmeyen kişi,hayvanlar için kullanılır.(+,Bul.)
SÖĞENMEKBig Grinökülen toz,sıvı gibi şeylerin döküldüğü yere serpilmesi,kaplaması.(-)
SÖĞKENMEK:Üst üstte yada art arda gelmek,dola kalmak,yük yada ürünlerde kullanılır.(-)
SÖLDÜRTongueasaklı iş yapan kişi.(-)
SÖLPÜK:İş yapmayan yavaş hareket edenler için kullanılır.(+)
SÖVE:Kapı kasası.(+)
SÖVEN:Sepet örerken kenar destek ağacı.(+)
SUÇIKAĞI:Toprak üstündeki yaşartı,nem.(-)
SUMA:Yüzün şekli,çehresi.(-,+,yun.)
SUMSUK:Yumruk.(+)
SUNMAK:Yemeğe başlamak,alınan ilk lokma.(-,+)
SUSA:Asfalt yada anayol.(-)
SUSAKBig Grineğirmen ölçeği,yarımlağa onda biri.(-,+)
SÜNEŞİK:Elinden iş çıkmayan her şeye karışan kimse.(-)
SÜRĞÜÇ:B***şık yıkamada sünger yerine kullanılan bez.(-)
SÜT ÇALMAK:Sütü mayalamak.(-)
SÜYMEK:Çekilen ipin uzaması,sünmesi.(-)
SÜYÜM:İğneden geçirilen küçük boydaki ip.(+)
SÜZGÜ:Bulgurluk buğdayın toplu çadır içinde akar suyla yıkanması.(-,+)
ŞAHSI:İnsanın tipi yüz şekli anlamında.(+,Ar.)
ŞAK ŞAK:Büyük tesbih.(-)
ŞAK:Bölünen eşit parçadan birisi.(+,ar.)
ŞAKLAMAK:Eşit parçaya ayırmak.(-)
ŞAPLAK:Şamar.(-)
ŞARLAK:Şelale.(-)
ŞAŞMAZ:Maşrapa,plastik,su sızdırmayan tas.(-,+)
ŞEMAL:Şekli,görünüşü anlamında.(-)
ŞEMEN:Küçük kokulu kavun.(-)
ŞEMİK:Ayak bileğindeki yuvarlak kemik.(-)
ŞEVENK:Gece ışığın yansıması.(-)
ŞILLIK:açık saçık giyinen,saçı başı açık,süslü boyalı bayan.(+)
ŞİRAZEDEN ÇIKMAK:Kişinin normal davranışların dışında ters davranması.(+,Far.)
ŞİŞEK:Toklunun büyüğü.(+)
ŞİVEMEK:Arsız,kızgın kişileri zarar vermesin diye tavlamak.(-)
TAKAVİT:Tekavüt,emekli demek.(-)
TALAMAK:Tırtıl yeniği.(+)
TALAN OLMAK:Soyulmak,sıfıra çıkmak.(+,far.)
TASVİR:Resim.(+,ar.)
TAVLANDIRMAK:Hayvanı çilelendirmek,kesime gelecek şekilde etlendirmek.(+)
TAVSIMAK:Şiddetin geçmesi zayıflaması.(-)
TEBELLEŞ OLMAK:Olmadık yere başkası ile kötülük için uğraşmak.(+)
TECE MİLLET:Teşkilat,organizasyon,kalabalığı toplama.(-)
TEKE KOÇ KARI:Kasımın ilk haftası yağan ve koç katımı zamanı.(-)
TEMEK:Ahırda hayvan gübresinin atıldığı küçük delik,pencere.(+)
TEPSERMEK:Yaş olan yerin kuruması.(+)
TERMEĞİ:Üstü pullu deri hastalığı.(-)
TESLİK:Hayvan gübresinin toplandığı yer.(-)
TETİRİ:Eser miktarı,olmayan kalmayan miktarı.(-)
TEVEKKELE:Şansa bırakılan iş.(-)
TEVGE:Konuşurken güldürerek konuşmak.(-)
TEZGİRE:Küçük heğler için kullanılır.(-)
TIKIRDAK:Kuz***rın boynuna takılan küçük çan.(-)
TINGIR:Teneke.(-,+)
TIRSMAK:Sinmek,başkasından çekinmek.(+)
TIRTAN:Aşırı titiz,çabuk,her şeye kızan kişi.(-)
TİRİT:Kemikli etin haşlanıp tandır ekmeği üzerine dökülerek yapılan yemek.(-)
TİVTİK:Keçi yünü.(-)
TOKAÇ:Çamaşır yıkamaya yarayan ağaç parçası.(+)
TOKÇALANMAK:Ağlamaklı olmak.(-)
TOKMALAMAK:Hayvanlar için aşırı yiyip karnının şişmesi.(-)
TOKUR:Büyük kafalılık.(-)
TOMBAK:Topak,yuvarlak.(-,+,Fr.)
TOR TOR:Motosiklet.(-)
TORTU:Su dibine çökelen katı maddeler.(+,Far.)
TOVTAŞTIRMAK:İşleri toplamak,yoluna k****k.(-)
TÖHMET:Zan altında bırakmak.(+,Ar.)
TÖHMÜRÜK:Balgamlı öksürük,yada balgam.(-)
TÖKEL:Sökel,hasta anlamında,hasta hayvan.(-)
TÖNĞE:Buğdayı tırpanla biçerken,dayanıklı otlarla deste toplamaya yarar.(-)
TÖRSLEMEK:Sinirli kişiye,büyüklerin kızarak,sinirlenmesini engellemek,yatıştırmak.(-)
TÖZMEK:Zağmak,hızlı gitmek.(-)
TULKUMAK:şişmek,yüzün bir yanının şişmesi.(-)
TULUK:Yüz yapısı şiş olanlara verilen lakap yada ad.(-)
TULUM TALAŞ:Hakkı yenmiş gibi büyüğünün yanında sitem etmek.(-,+)
TUMMANBig Grinon ,pantolon.(-)
TUTACAK:Bezden yapılan,kazan tencere tutmaya yarayan,ikili bez.(-)
TÜNEK:Tavuk kümesi,ahırlarda hayvan gübresinin atıldığı delik.(+)
UÇKURBig Grinon,çinti bağlamada kullanılan ip.(+)
UÇUKBig Grinudakta çıkan şişkin yara.(-,+)
UD:Utanma ,çekinme (Misafire konan yemekte utanmamak için udumuz,ağırlansın denir)(-)
UDLANMAK:Utanmak.(-)
UĞRAĞA TUTULMAK:Cin çarpması,akli dengesini kaybetmesi.(-)
UĞRUN:Gizli .Uğrun uğrun.(+)
UĞRUNU KESMEK:Yürüyüş halinde büyüklerin önünden geçmek .Terbiyeye aykırı sayılır.(-)
UĞUT:Uğut olmakBig Grinağılmak .(çimlenmiş buğday kaynatılarak yapılan yemek).(+)
***K :Ek.(-,+)
***VAÇ:Tandır pidesi.(-)
UMMAK:Beklemek,beklenti.(-)
UNRA:Ekmek yapımında hamurun batırıldığı un.(-)
UYLUK:Yüzülen hayvanın kol ve bacaktan,ayrılan dört parçadan birisi.(+)
ÜĞÜNMEK:Toz toprağın yüksekten dökülmesi.(-)
ÜĞÜTLEMEK:Karışık olan bir şeyi parmaklar yardımı ile ayırmak,temizlemek.(-)
ÜLLÜZ:İnsan için saf,uyuz anlamında.(-)
ÜNNEMEK:Çağırmak,ismiyle seslenmek.(-)
ÜTMEK:Ağacı ateşte ısıtarak kabuğunu soymak.(ütülemek)(+)
ÜVENDERE:Çok uzun ucu iğneli öküz sopası.(-)
VELHASIL:Gayri,öyle anlamında.(-)
VEREV:Yanca,yada köşeden katlanacak şekilde virajlı anlamında.(+)
VETSİZTongueatavatsız acımasız kişi.(-)
VİRİH OĞUL:Kötü haber karşısında şaşırma.(-)
YABALDI:Saman atma aleti, yabanın küçüğü .(-)
YADIRGI:Belli olan bir topluluğa karışan yabancı.(-)
YAĞAZ(YANAZ):Aksi davranan kimse.(-)
YAĞLAÇ:Gözleme yağlamada kullanılan tavşan ayağı.(-)
YAĞLI AVGUNTongueınarlarda su toplama kazanı.(+)
YAĞRIK:Et kıyılan ağaç.(-)
YAL:Kepek su karışımı köpek yemeği.(+)
YALABIK:Çabuk hareket eden için kullanılır.(-,+)
YALAK:Sıvı şeyleri toplamak için yapılan küçük oyuk.(-)
YALBIRDAK:Lüzumsuz yere çok konuşmak.(-)
YALPA:Aksamak,tekerin dengesiz dönmesi.(+)
YALPAN:Tırpanla buğday biçilirken,tırpanın geniş çalınması.(-)
YANGILANMAK:Aşırı susamak.(+)
YANGIN ARDI:Tandır nöbetinde ilk sıra. Kor olur olmaz.(-)
YANGIN:Sevme,vurulma,kara sevda.(+)
YANIRBig Grinerinin kalınlaşması yada kalın kabuklu yara.(-)
YANIRLI:İnsan sırtı,sırtta kaburga kemiği üstü.(-)
YAREDENDEN:Yaradan dan ,anadan doğma,hiç kalmayan olmayan yada oluşmayan anlamında.(-)
YARIMLAĞA:16 Kğ. buğday ölçeği.(-)
YARMA:Buğdaydan yapılan çorba hammaddesi.(-,+)
YARSIMAK:Yapılan işe,yada görünüşüne hayran kalmak.(-)
YAŞAMA:Salon(-,+)
YAŞMAK:Bir tür baş örtüsü.(+)
YAŞMAK:Kağnıda donçağlarını sabitleyen delikli tahta.(+)
YAVAN:Yağı alınmış süt ürünü.(+)
YAVŞAK:Bit .(+)
YAYMAK:Hayvanları otlatmak.(+)
YAYNIKMAK:Av hayvanlarının,yuvasının bilindiğini anladığı an terk etmesi.(-)
YERİNMEK:Ezilmek,içerlemek(+)
YERMEK:Karalamak.(+)
YETİK:Yetkin yetişmiş,çocukluktan çıkmış.(-)
YIĞIN:Sap saman topluluğu.(+)
YILGIN:Bir işten yılmak,yılan kimse.(+)
YİDEK:Büyük koyun çenesi,çan.(-)
YİĞİDİKEN YIKIL:İlenme sözü,yiğitken yıkılmak,gücünü kaybetmek.(-)
YİKİNMEK:Bir hareketi yapacak gibi hareketlenmek,yapacak gibi teşebbüs etmek.(-)
YİLELEK:Aceleci,acele davranan.(-)
YİLGİN:Yelgin,acele eden kimse,hızlı ateşte hızlı pişen yemeğin pişmesi.(-)
YİRİLMEK:Bez türü şeylerin dilinerek yırtılması.(-)
YİTİRMEK:Emaneti yerine vermek,verilen işi layıkı ile yapmak.(-,+)
YİVELMEK:İnsan ve hayvan için zayıfken iyi olmak,üzerine gelmek,kilo almak.(-)
YOK SALIMA:Yoksa.(-)
YOL ÖRTMEK-VERMEK: Nişan ve düğünlerde davetiyesini vermek.(-)
YOLSUZ ÇIKMAKBig Grinüğün dernek gibi toplu ortamlara gitmeyen kişilere verilen ceza.(-)
YONŞA:Kızıl renkli toprak (boya toprağı)(-)
YORAZ:Hovarda,hovardalık yapan.(-)
YOSMA:Süslü kötü kadınlar için kullanılır.(+)
YOYMAK:Bilerek kaybetmek,uzaklaştırmak,sürmek.(-)
YOZ:Sağılmayan hayvanlar.(+)
YUKA:Yüzeye yakın,yüzeysel.(-)
YÜKSÜNMEK:Üşenmek,işi isteksiz yapmak.(+)
ZAĞAR:Zağan ,çok hızlı koşan küçük boylu köpek.(+)
ZAĞMAK:Çok hızlı kaçmak,uzaklaşmak.(-)
ZAHRA:Hayvanlara yedirilen buğday arpa türü yemler.(-)
ZEBELLAH:Çok iri yarı insan cüssesi.(-)
ZEBİLLİK:Etrafın yaş pis olması.(-)
ZEĞ:Limon tuzu.(-)
ZELVE:Boyundurukta bulunan,öküz boynuzunun geçtiği küçük değnek parçası.(+,yun.)
ZILDIRDAMAK:Yoğurt ve benzeri şeylerin köpürerek ekşimesi.(-)
ZINGILDAMAK:Yerin evin oynaması,deprem oynaması.(-,+)
ZIPÇIĞI ÇIKIK:Olaylara doğru yaklaşmayan,hal ve hareketleri normal olmayan.(-)
ZIR:Şımarık,haşarı,gereğinden fazla ses çıkaran insan ve hayvanlarda kullanılır.(+)
ZIRAVIT:İnsan cüssesinin kaba saba,iri yarı olması.(-)
ZIRNAŞIK:Zıtlaşarak şımarmak.(-)
ZIRNIKBig Grinuvar tipi şeylerdeki küçük delik.(-,+,far.)
ZOBU:İri yarı kimse.(-)
ZORLAK:Zorlamadan dolayı vücutta oluşan kızarıklıklar,şişlikler.(-)
ZORP OLUP GİRMEK:Zorla girmek.(-)