Jelibon
Atmosfer Ve Özellikleri
Dünyayı çepeçevre saran ve içinde çeşitli gazların bulunduğu tabakaya Atmosfer denir.Yeryüzünden çeşitli etkilerle çıkan gazlar yerçekimiyle Dünyanın çevresinde tutularak gaz tabakası olan Atmosferi oluşturur.
1)ATMOSFERİN YAPISI:Atmosfer çeşitli gazlardan oluşmuştur.
• Her zaman bulunan ve oranı değişmeyen gazlar; % 78 oranında azot, % 21 oranında oksijen, %1 oranında asal gazlar (Hidrojen, Helyum, Argon, Kripton, Ksenon, Neon) dır.
• Her zaman bulunan ve oranı değişen gazlar; su buharı ve karbondioksittir.
• Her zaman bulunmayan gazlar; ozon ve tozlardır.
Su buharı : Yere ve zaman göre oranı en çok değişen gazdır. Yeryüzünün aşırı ısınıp, soğumasını engeller. Yağış, bulut, sis gibi hava olaylarının doğuşunu sağlar.
Karbondioksit : Atmosferin güneş ışınlarını emme ve saklama yeteneğini artırır. Havada karbondioksit (CO 2) miktarının artması sıcaklığı artırıcı, azalması ise sıcaklığı düşürücü etki yapar.
Ozon : Hava içindeki oksijen (O 2) mor ötesi (ultraviyole) ışınlarının etkisi altında ozon (O 3) haline geçer. Ozon gazı, içinde hayatın gelişmesine olanak vermez ancak atmosferin üst katmanlarında ultraviyole ışınlarını emerek yeryüzündeki yaşam üzerinde olumlu bir etki yapar. Yeryüzünden 19 – 45 kilometre yükseklikler arasında bulunan ozon katının son yıllarda inceldiği hatta yer yer delindiği belirlenmiştir. Özellikle buzdolabı, soğutucu, araba ve spreylerden çıkan gazların (kloroflorokarbon) neden olduğu anlaşılmış ve bu gazların kullanımına kısıtlamalar getirilmiştir.
Yeryüzüne ulaşan mor ötesi ışınlardaki artış, sıcaklıkların artmasına, buna bağlı olarak buzulların erimesine, bitki örtülerinde değişimlere neden olabilecektir.
2)ATMOSFERİN RENGİ:Atmosfer, saydam ve renksizdir.Ancak Güneş ve yıldızlardan gelen mavi renkli ışınları tutup dağıtarak mavi görünür.
3)ATMOSFERİN SAYDAMLIĞI: Atmosferdeki gazlar ışığı geçirdiğinden Atmosfer saydam görünümlüdür.Ancak ışığı tutan sis, pus ve toz saydamlığı azaltır.
4)ATMOSFERİN SICAKLIĞI:Atmosferdeki gazlar özellikle subuharı güneşten gelen ve yerden yansıyan ışınları tutarak ısınır.Atmosfer Güneşten gelen ısıyı tutarak yerin fazla ısınmasını önler.Yerden yansıyan ısıyı tutarak fazla soğumayı önler.Böylece Atmosfer, ısıyı canlıların yaşamına uygun hale getirir.Ayrıca çok ısınan bölgelerin ısısını, az ısınan bölgelere dağıtarak Dünya da ısı dengesini kurmaya çalışır.