ince sızım
Karahanlılar ( Karahanlı Devleti )
Karahanlılar (840-1212)
– Uygurların Karluklar, Yağma, Çiğil Türkleri tarafından yıkılmasından sonra birleşen boylar tarafından kuruldu.
– Doğu ve Batı Türkistan’da yaşadılar.
– 934 yılında hükümdar Satuk Buğra Han Müslüman olunca, devlet resmi din olarak İslam’ı kabul etti. Satuk Buğra Han, Abdüİkerİm adını aidi.
– Bölgelerinde hakimiyet mücadelesi için Gazneliler. Oğuzlar (Büyük Selçuklular) ve Uygurlarla savaştılar.
– En parlak dönemleri Yusuf Kadir Han Dönemi’ dir. Onun ölümünden sonra İç karışıklıklarla devlet Doğu ve Batı Karahanlılar olmak üzere ikiye ayrıldı (1044).
– Doğu Karahanlılara Karahitaylar son verdi.
– Batı Karahanlılar ise Harzemşahlar tarafından yıkıldı.
Karahanlıların Kültür Tarihi Bakımından Önemi:
1. Türk-islam kültürünün temelini atıp, her yönden İslam’a girişte köprü görevini üstlendiler.
2. İslamiyet sonrasında bile, islâm öncesi yapıyı korudular (Kurultay).
3. Karahanlılar Türkçe’ye çok önem verip geliştirdiler.
Bu nedenle şu eserler yazıldı:
– Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lügat-it Türk adlı eseri yazdı.
-Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig adlı eseri yazdı.
– Edip Ahmet Yükneki, Atabetü’l Hakayık’ı yazdı.
– Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet’i yazdı.
Bu eserler Türkçe’ye verilen önemi vurgulayan, dil zenginliğini ve -özellikle Arapça ve Farsça’dan zengin bir yapıya sahip olduğunu belirtir.
4. Halkının tamamının Türk olması ve Türk topraklarında kurulmuş olmasından doiayı Araplaşma ve Farslaşma (İranİılaşma) olmadî.
5. Karahanlı Devleti, Ribat adıyla ilk kervansarayları yaptılar.