osmanlı devletinin duraklama dönemi olayları

DURAKLAMA DÖNEMİ SİYASİ OLAYLAR
Osmanlı Devleti Duraklama döneminde doğuda İran’la batıda ise Avusturya, Lehistan ,Venedik,ve Rusya ile savaşmıştır.
Osmanlı –İran ilişkileri:
Osmanlı devleti 16.yüzyıl sonlarından 17.yüzyıl ortalarına kadar İran’la uzun süren savaşlar yapmıştır. Bu durum Osmanlı devletinin batıda Avusturya ile yaptığı savaşları olumsuz etkilemiştir.
İran savaşlarının nedenleri:
İran’daki taht kavgalarından Osmanlı Devleti nin yararlanmak istemesi,
İran‘ın Anadolu da Şiilik propagandası yapması,
İki devlet arasında sınır anlaşmazlıkların olması,
İran’ın Sünni Müslümanlara baskı yapması,
Osmanlı devletinin batıda Avusturya ile savaşmasından ve Anadolu’daki celali isyanlarıyla uğraşmasından İran’ın yararlanmak istemesidir.
(1577-1590) savaşları :

OSMANLI İRAN İLİŞKİLERİ
İran’daki taht kavgalarından yararlanmak amacıyla Osmanlı Devletinin açtığı savaşı Osmanlılar kazanmış ve savaşın sonunda Ferhat Paşa Antlaşması imzalanmıştır. Böylece Osmanlı devleti sınırlarını hazar denizine kadar genişletmiş ve ‘’doğuda en geniş sınırlarını’’ulaşmıştır.
1603-1611 SAVAŞLAR

Osmanlı -Avusturya savaşlarından ve Anadolu’daki celali isyanlarından yararlanmak isteyen İran’ın saldırması ile başlayan savaşlarda istediği başarıyı elde edemeyen Osmanlı devleti Nasuh Paşa Antlaşması’yla savaşa son vermişti.
Nasuh Paşa Antlaşması (1611)
Osmanlı devleti Ferhat paşa antlaşması ile aldığı yerleri geri verdi.
Bunun karşılığında İran yıllık 200 deve yükü ipek vergi vermeyi kabul etti.

1617-1618 SAVAŞLARI
İran’ın vergi vermek istememesi yüzünden çıkan savaşlar serav antlaşmasıyla sonuçlandırıldı.
Serav Antlaşması:
İran, Nasuh paşa antlaşmasın’ ndaki uygulamayı kabul etti. Fakat vergi maddesi değiştirilerek 100deve yükü ipek ödenmesi kabul edildi.

1622-1639 SAVAŞLARI
Osmanlı devletindeki taht değişikliklerinden yararlanmak isteyen İran’ın Bağdat’ı işgal etmesi üzerine 4.murat İran ı revan ve Bağdat seferleriyle yenilgiye uğratarak Kasr-ı Şirin Antlaşması’nı imzaladı
Kasr-ı Şirin Antlaşması:
Azerbaycan ve Revan’ın İran ‘a ait olduğu kabul edildi.
Bağdat (ırak)omsalı Devleti’nde kaldı.
Zağros dağları sınır olarak kabul edildi.
Zağros dağları’ ın sınır olarak kabul edilmesi günümüz Türk-İran sınırının temelini oluşturmuştur.

OSMANLI-VENEDİK İLİŞKİLERİ
Girit’in Fethi(1645-1669)
Nedenleri:
Venedik’in Osmanlı Devleti’ni Akdeniz’deki hakimiyetini tehdit etmesi.
Girit’in önemli bir Venedik üssü olması,
Osmanlı Devleti’ne ait ticaret ve yolcu gemilerinin Venedik korsanlarının saldırısına uğraması.
Savaşın Gelişimi ve Sonuçları:
Osmanlı devleti 24 yıl süren bir mücadeleden sonra Girit’in fethini tamamlamıştır.
Savaşın uzamasında
-Venedik’in Çanakkale Boğazı’nı abluka altına alarak donanmamıza yardımı engellemesi,
-Avrupalıların Venediklilere yardım etmesi,
-Girit’in korunaklı yapısı en önemli etkenlerdir.
Osmanlı Devletinin Akdeniz hakimiyeti pekişmiştir.
OSMANLI-LEHİSTAN İLİŞKİLERİ

Lehistan (Polonya),Sokullu Mehmet Paşa’nın sadrazamlı-ğı döneminde Osmanlı himayesine alınmış(1575) ve III.murat döneminde Osmanlı himayesinden çıkmıştır.
II.Osman devri savaşları:
Hotin seferi:

Lehistan’ın Eflek ve Boğdan’ın içişlerine karışması üzerine II.Osman Lehistan üzerine sefer düzenlemiştir.Lehistan içlerine kadar ilerleyen II.Osman, Lehistan ordusunu yendikten sonra Hotin Kalesi’ni kuşatmış fakat yeniçerilerin disiplinsiz hareketlerinden dolayı istediği sonucu elde dememiş ve Hotin Antlaşması’nı yaparak geri dönmüştür.
Hotin Antlaşması:
Lehistan ve Osmanlı devleti birbirlerinin topraklarına saldırıda bulunmayacak,
Boğdan eskiden olduğu gibi Osmanlı himayesinde kalacak,
Lehistan eskiden olduğu gibi kırım Hanlığı’na vergi vermeye devam edecekti.
II.Osman Hotin seferi dönüşünde disiplinsiz hareketlerde bulunan yeniçeri ocağını kaldırmayı düşünmüştür.
IV.Mehmet devri savaşları(1672-1676)

Lehistan’ ın Osmanlı himayesindeki Ukrayna Kazaklarına saldırmasıyla Hotin antlaşması bozulmuş ve Lehistan üzerine sefer düzenlenmiş-tir.Fazıl Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Lehistan içlerine kadar ilerlemesi ve bazı kaleleri ele geçirmesi üzerine Lehistan Osmanlı Devleti’ne antlaşma teklifinde bulunmuş ve bucaş antlaşması yapılarak savaşa son verilmiştir.
Bucaş Antlaması:
Lehistan Podolya’ yı Osmanlı Devleti’ne, Ukrayna’yı da Osmanlı egemenliğindeki kazaklara bırakacak,
Lehistan Osmanlı Devleti’ne yıllık vergi verecekti.
Lehistan diyet meclisinin vergi maddesini kabul etmemesi üzerine savaşlar yeniden başlamıştır. Osmanlı ordusu karşısında büyük kayıplara uğrayan Lehistan’ın isteği üzerine 1676 da imzalanan yeni antlaşma ile savaşlar son verilmiş ve vergi maddesi de kaldırılmıştır.
Not:Bucaş antlaşması Osmanlı Devleti’nin topraklarına son kez yeni toprak kattığı ve Avrupa’da en geniş sınrlarına ulaştığı antlaşmadır.

OSMANLI-RUSYA İLİŞKİLERİ
Rusya’nın Osmanlı himayesindeki özi kazaklarına saldırması üzerine Merzifonlu kara Mustafa paşa Rusya’ya karşı sefere çıkarak 1678’de Çehrin kalesini almıştır. Osmanlı Devleti’nin yeni sefer hazırlıkları yapması üzerine savaşa son verilmiş ve Bahçesaray (çehrin )antlaşması yapılmıştır.
Bu antlaşmaya göre:
Klev şehri Ruslarda kalacak,
Özi (diyenper) nehri’nin doğusundaki toprakları Osmanlı Devleti’ne bırakılacak,
Rusya, Kırım hanına vergi vermeye devam edecekti.
NOT:1681yılında imzalanan Bahçesaray antlaşması ilk Osmanlı-Rus antlaşmasıdır.